سوفل قلبی، بیماری کودکی تا بزرگسالی

قلب چهار حفره، شامل دو دهلیز و دو بطن، دارد و هر حفره با یک ساختار غضروفی از دیگری جدا می‌شود. این ساختار شامل دیواره‌ی بطنی، دیواره‌ی دهلیزی، و چهار دریچه به نام‌های دریچه‌ی آئورت، دریچه‌ی ریوی، دریچه‌ی میترال و دریچه‌ی سه‌لَختی است که جریان را در یک مسیر خاص در قلب هدایت می‌کنند به طوری که در هر ضربان، قلب به طور موثری بتواند خون را به همه‌ی نقاط بدن پمپ کند.

قلب چگونه کار می کند؟

• هر ضربان قلب دو فاز دارد، سیستول و دیاستول. سیستول وقتی است که قلب با پمپاژ خون تخلیه می‌شود و دیاستول زمانی است که حفره‌های قلبی پر از خون می‌شوند.
• خون از طریق بزرگ‌سیاهرگ وارد دهلیز راست می‌شود.
• سپس از طریق دریچه‌ی سه‌لختی وارد بطن راست می‌شود.
• قلب با ضربان سیستولی، از طریق دریچه‌ی ریوی که بطن راست و دهلیز ریوی را از هم جدا می‌کند، خون را به سمت ریه‌ می‌فرستد.
• در ریه‌ها، اکسیژن به گلبول‌های قرمز خون می‌رسد و کربن دی‌اکسید که ماده‌ی زائد است، دفع می‌شود.
• خون اکسیژن‌دار به دهلیز چپ می‌رود و از آن‌جا از طریق دریچه‌ی میترال به بطن چپ وارد می‌شود.
• ضربان سیستولی قلب باعث می‌شود سمت چپ قلب شروع به کار کند و خون را از طریق دریچه‌ی آئورت بفرستد که بطن چپ و آئورت را از هم جدا می‌کند.
• خون دارای اکسیژن از طریق آئورت به سراسر بدن می‌رود تا به بافت‌ها اکسیژن‌رسانی کند.

سوفل قلب یا صدای اضافی در قلب

صدای غیر معمول و اضافی قلب یا همان سوفل قلبی زمانی ایجاد می‌شود که جریان خون درون قلب آرام نیست و آشفتگی وجود دارد. پزشک با استفاده از گوشی پزشکی و هنگام معاینه‌ی فیزیکی می‌تواند این صدای غیر طبیعی قلب را بشنود.

همه‌ی صداهای غیر طبیعی بدن خطرناک و ناهنجار نیستند و شاید اصلاً نشانه‌ی مشکلی نباشند، اما وقتی چنین صدایی شنیده می‌شود به طور بالقوه به عنوان نشانه‌ای از وجود یک ناهنجاری ساختاری در قلب در نظر گرفته می‌شود.

بارداری و بیماری های قلبی

قلب در دوران بارداری حدود 40 درصد بیش‌تر از حالت عادی خون را به اندام‌های بدن پمپ می‌کند و معنای آن این است که قلب در این دوران بسیار سخت‌تر از حالت معمول کار می‌کند. یکی از راه‌های طبیعی بدن برای جلوگیری از خونریزی بیش از حد در هنگام زایمان این است که عروق خونی برای انطباق با افزایش جریان خون، گشاد می‌شوند تا فشار خون کاهش پیدا کند و احتمال لختگی بیش‌تر شود تا خونریزی شدید رخ ندهد. یک قلب سالم و نرمال به خوبی می‌تواند این تغییرات را مدیریت کند. اما معمولاً به بیماران دارای مشکلات قلبی گفته می‌شود که بارداری برای آنان مثل 9 ماه تست تردمیل یا تست استرس است.

صدای اضافه قلب در بارداری در بارداری

سوفل قلبی همان صداهای اضافی قلب است که طی ضربان قلب شنیده می‌شود و معمولاً خیلی رایج است. معمولاً 90 درصد زنان باردار در این دوران به علت افزایش حجم خون دچار این مسئله می‌شوند. همچنین در دوران بارداری ممکن است مسائلی پیش بیاید که منجر به نامنظمی‌های ضربان قلب شود و کاملاً هم نرمال باشند، به طوری که فقط با استفاده از تست خاص قلبی بتوان آن‌ها را تشخیص داد. اگر چنین عارضه‌ای در شما هم وجود دارد با پزشک مشورت کنید چون شاید نیاز به پیگیری‌های بیش‌تری باشد.

پیشگیری از سوفل قلبی

با این که باید بدانید که کار خیلی زیادی برای پیشگیری از سوفل قلبی از شما برنمی‌آید، اما خبر خوب این است که این صداهای اضافی یک بیماری قلبی محسوب نمی‌شوند و اغلب جدی و خطرناک نیستند. مثلاً بسیاری از سوفل‌های قلبی در کودکان با رشد کودک خودبه‌خود ناپدید می‌شود و در بزرگسالان هم زمانی این صداها برطرف می‌شوند که شرایط زمینه‌ای به‌وجودآورنده‌ی این صداها بهبود پیدا کند.

تشخیص صدای اضافی قلب

پرسش از دکتر نوبت دهی تلفنی

سوفل یا صداهای اضافی قلب معمولاً زمانی آشکار می‌شوند که پزشک شما در طول معاینه‌ی جسمی با گوشی پزشکی آن‌ها را بشنود.

برای این که پزشک بتواند متوجه شود که این صداها بی‌خطر یا غیرطبیعی هستند، این مراحل را پیش می‌گیرد:

• صدا چقدر بلند است؟ برای بلندی صدا مقیاس 1 تا 6 تعیین شده و 6، بلندترین صدا است.
• این صدا از کجای قلب شما شنیده می‌شود؟ و آیا در گردن یا پشت شما هم شنیده می‌شود یا نه؟
• شدت آن چطور است؟ بلند، متوسط یا کم؟
• چه چیزی روی آن تاثیر می‌گذارد؟ مثلاً اگر موقعیت بدنتان را تغییر دهید یا ورزش کنید، روی صدا تاثیری دارد؟
• چه وقت اتفاق می‌افتد و برای چه مدت؟ صداهایی که هنگام پر شدن قلب با خون (صداهای دیاستولی) یا در سراسر ضربان قلب (صداهای پیوسته) شنیده می‌شوند نشان‌دهنده‌ی یک مشکل قلبی هستند. شما یا فرزندتان برای مشخص شدن مشکل نیاز به آزمایش‌های دیگری دارید. صداهای اضافی که هنگام خالی شدن قلب شنیده می‌شوند (سیستولیک) عموماً بی‌خطر هستند و باعث ایجاد مشکلی نمی‌شوند، اما به هر حال ممکن است گاهی نشان‌دهنده‌ی یک مشکل قلبی باشند.

پزشک شما به دنبال نشانه‌ها و علایم مربوط به مشکلات قلبی خواهد بود و از شما در مورد سابقه‌ی پزشکی خود و دیگر اعضای خانواده می‌پرسد تا متوجه شود که آیا کسی در خانواده‌ی شما قبلاً مشکل قلبی یا سوفل قلبی داشته است یا نه.

آزمایش‌های دیگر

در صورتی که پزشک احساس کند سوفل و صداهای اضافی قلب شما غیر طبیعی هستند، برای شما یا فرزندتان آزمایش‌های دیگری تجویز می‌شود:

• تصویربرداری از قفسه‌ی سینه: این تصویر می‌تواند شرایط قلب، شش‌ها و عروق خونی را نشان دهد. در این عکس در صورتی که قلب شما بزرگ شده باشد مشخص خواهد بود و می‌تواند نشان‌دهنده‌ی این باشد که یک مشکل زمینه‌ای باعث سوفل قلبی شده است.
• نوار قلب (ECG): در این روش غیرتهاجمی، ردیاب را روی قفسه‌ی سینه‌ی شما می‌گذارند تا پالس‌های الکتریکی ناشی از ضربان قلب را ثبت کند. با استفاده از الکتروکاردیوگرام، پزشک می‌تواند وضعیت ریتم قلب و مشکلات ساختاری را بررسی کند.
• اکوکاردیوگرافی: در این روش با استفاده از امواج فراصوت، تصویری با جزییات به دست می‌آید که می‌تواند ساختار و کارکرد قلب شما را نشان دهد. به وسیله‌ی الکتروکاردیوگرافی می‌توان وضعیت غیر طبیعی دریچه‌های قلب را تشخیص داد، مانند دریچه‌های کلسیفیه شده (دچار رسوب کلسیم) یا دریچه‌هایی که نشت دارند، همچنین می توان اکثر نقایص قلبی را به این روش تشخیص داد.
• کاتتریزیشن قلبی (وارد کردن میله): در این روش یک کاتتر وارد سیاهرگ یا سرخرگ پا یا بازو می‌شود و در نهایت به قلب می‌رسد. در این روش، فشار درون حفره‌های قلبی را می‌توان اندازه گرفت و تزریق ماده‌ی رنگی هم انجام می‌شود. ماده‌ی رنگی در تصویربرداری اشعه‌ی ایکس دیده می‌شود و به پزشک کمک می‌کند تا جریان خون درون قلب، عروق خونی و دریچه‌ها را چک کند. این تست زمانی انجام می‌شود که نتیجه‌ی آزمایش‌های دیگر قاطع نباشد.

درمان صدای اضافی قلب

در مواردی که صداهای اضافی قلب خطرناک نیستند اصلاً نیازی به درمان نیست، چون قلب سالم و نرمال است. حتی در صورتی که این صداهای بی‌خطر ناشی از بیماری مانند تب یا تیرویید پرکار باشد، با بهبود آن مشکل زمینه‌ای، این صداها هم از بین می‌روند.

در صورتی که سوفل قلبی شما یا کودکتان غیر طبیعی باشد، پزشک باید در طول زمان وضعیت شما را تحت کنترل قرار دهد. در صورتی که نیاز به درمان باشد، بر این اساس که کدام مشکل این صداهای غیر طبیعی را به وجود آورده، می‌توان از دارو یا جراحی استفاده کرد.

درمان سوفل قلب با دارو

پزشک شما داروها را بر اساس نوع مشکل تجویز می‌کند. برخی از این داروها عبارتند از:

• داروهای ضد انعقاد خون: پزشک ممکن است برای شما داروهایی مانند آسپیرین، وارفارین، یا کلوپیدوگرِل تجویز کند. این داروها با جلوگیری از انعقاد و لخته شدن خون می‌توانند مانع حمله یا ایست قلبی شوند.
• قرص‌های ادرارآور: این داروها مایع اضافی را از بدن شما خارج می‌کنند؛ وجود مایع اضافی در بدن می‌تواند کمک کند برخی عارضه‌ها که باعث بدتر شدن سوفل قلبی می‌شوند، مانند فشار خون بالا، درمان شوند.
• بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE): این داروها فشار خون را پاین می‌آورند. فشار خون بالا می‌تواند بیماری زمینه‌ای ایجاد کننده‌ی صداهای اضافی قلب را بدتر کند.
• استاتین‌ها: گروهی از داروها هستند که کلسترول خون را پایین می‌آورند. به نظر می‌رسد کلسترول بالا می‌تواند برخی مشکلات دریچه‌های قلب، مانند سوفل قلبی، را تشدید کند.
• بتا بلاکرها: این داروها فشار خون و ضربان قلب را کاهش می‌دهند و برای برخی انواع مشکلات دریچه‌ی قلب استفاده می‌شوند.