چگونه متوجه گرفتگی عروق قلب شویم؟

علت گرفتگی رگ قلب در زنان و مردان

وقتی در نتیجه‌ رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز، فرآورده‌های لبنی و تخم‌مرغ، ذرات کلسترول، چربی و سلول‌های دیگر در سرخرگ‌ها تجمع پیدا کنند، رگه‌های چربی در جداره رگ ها ایجاد می‌شود که درنهایت با تشکیل پلاک منجر به اختلال در گردش خون و گرفتگی رگ قلب می‌شوند.

در بیماری عروق کرونری که شایع‌ترین اختلال قلبی-عروقی شمرده می‌شود، این انسدادهای ایجاد شده روی سرخرگ‌های منتهی به قلب تاثیر می‌گذارند و منجر به درد قفسه‌ سینه و اغلب، حمله‌ی قلبی می‌گردند. اما چنین انسدادهایی فقط روی سرخرگ‌های قفسه‌ سینه تاثیر نمی‌گذارند.

بیماری آترواسکلروزیس یا تصلب شرایین یا ضخیم‌شدن سرخرگ‌ها، می‌تواند هر سرخرگی را در بدن تحت تاثیر قرار دهد و این منجر به بروز نشانه‌های متفاوتی در سرتاسر بدن می‌شود که علامت هشداری برای بیماری‌های قلبی – عروقی به شمار می‌آید.

علائم گرفتگی رگ قلب در زنان

همه زنان با خطر بیماری قلبی روبرو هستند. دانستن علائم گرفتگی رگ قلب در زنان و همچنین داشتن رژیم غذایی سالم برای قلب و ورزش می تواند از شما محافظت کند. برخی از علائم گرفتگی رگ قلب در زنان عبارتند از:

• احساس درد با ناراحتی و سوزش در قفسه سینه

• تنگی نفس

• سبکی سر یا سرگیجه

• خستگی غیرمعمول

• تعریق

• تهوع یا استفراغ

• …

علائم ظاهری گرفتگی رگ قلب

با این که افراد مختلف نشانه‌های مختلفی دارند، بسیاری از نشانه ها و علائم گرفتگی رگ قلب با بیماری های دیگر مشابه هستند ولی بعضی از آن ها را باید جدی گرفت. در این‌جا به سه نشانه عمومی بروز گرفتگی سرخرگ‌ها اشاره می‌کنیم:

درد پایین کمر

علائم بسته شدن رگ قلب

یکی از علائم بسته بودن رگ قلب کمر درد می باشد. رگ‌های منتهی به بخش پایینی کمر اولین جایی در بدن هستند که پلاک‌ها در آن‌جا جمع می‌شوند و نشانه‌های گرفتگی عروق بروز پیدا می‌کند. در حقیقت، 10 درصد آمریکایی‌ها تجربه‌ی گرفتگی پیشرفته‌ عروق را از 20 سالگی دارند. کاهش جریان خون به سمت بخش پایینی کمر منجر به ضعیف شدن دیسک و مستهلک شدن مهره‌ها می‌شود، در نتیجه فتق دیسک دردناک ایجاد می‌شود و روی اعصاب فشار وارد می‌کند.

حتی طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده است که کمردرد مزمن رایج‌ترین شکل درد در میان آمریکایی‌هاست و افرادی که از این مشکل رنج می‌برند، نسبت به افرادی که چنین مشکلی ندارند، با احتمال بسیار بالایی دچار گرفتگی سرخرگ کمری هستند.

اختلال نعوظ در مردان

در بسیاری از موارد، اختلال نعوظ نشانه‌ی اولیه‌ گرفتگی سرخرگ‌ها و یکی از علائم بسته شدن رگ قلب است. وقتی جریان خون به سمت پینس (آلت تناسلی مرد) کاهش پیدا کند، عملکرد جنسی دچار اختلال می‌شود. نتایج مطالعه‌ای اخیراً نشان داده است که غربالگری مردان دچار اختلال نعوظ می‌تواند از میلیون‌ها حمله‌ی قلبی یا سکته در طول بیست سال بعدی پیشگیری کند.

سکته

وقتی پلاک در سرخرگ‌های منتهی به مغز جمع شود، مسیر عبور خون باریک می‌شود و بخشی از مغز از دریافت خون غنی از اکسیژن محروم می‌ماند، و از آن‌جا که سلول‌های مغز بدون اکسیژن نمی‌توانند زنده بمانند سکته ی مغزی با نام سکته‌ ترومبوتیک اتفاق می ‌افتد.

بیماری گرفتگی عروق قلب معمولاً به دلیل تجمع رسوبات چربی (آتروما) در دیواره های شریان های اطراف قلب (شریان های کرونر) است. تجمع آتروما باعث باریک شدن عروق می شود و جریان خون را به عضله قلب محدود می کند. این فرآیند تصلب شرایین نامیده می شود. موارد زیر برخی از علل هایی است که به بسته شدن رگ قلب کمک می کند.

• سیگار کشیدن
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• فعال نبودن (بی تحرکی)
• دیابت
• چاقی
• فشار روانی و افسردگی
• سابقه خانوادگی بیماری قلبی زودرس

تشخیص گرفتگی رگ قلب در مطب دکتر آرزو خسروی

چگونه متوجه گرفتگی عروق قلب شویم؟ چگونه بفهمیم رگ قلبمان گرفته؟ جهت تشخیص بسته شدن رگ قلب، در مطب (دکتر آرزو خسروی فوق تخصص قلب و عروق و عضو انجمن قلب و عروق ایران، اروپا و آمریکا) آزمایشات زیر صورت می گیرد:

آزمایش استرس اکو:

تست استرس اکو، یک آزمایش مثل سونوگرافی است که معمولا برای تعیین وضعیت سلامت کلی فرد و یا به دلیل نشانه های اولیه گرفتگی قلبی مثل خستگی دائمی، درد قفسه سینه، سر شدگی طولانی مدت اعضا و … تجویز می شود.

تشخیص گرفتگی عروق قلب با اکو:

برای تشخیص گرفتگی عروق قلب با آزمایش استرس اکو وسیله‌ کوچکی روی قفسه‌ سینه‌ اش قرار می‌ دهند. این وسیله امواج فرا صوت منتشر می‌کند که بعد از برخورد به قلب، کمانه می‌کنند و برمی‌گردند و تصویری متحرک از قلب و دریچه‌ها ایجاد می‌شود. استرس اکو آزمایشی بی خطر و سرپایی و بدون عوارض است. برای آشنایی با نحوه انجام آزمایش استرس اکو در مطب دکتر آرزو خسروی و اطلاع از هزینه آن کلیک کنید.

اسکن هسته‌ای قلب:

بعد از ورزش و در حال استراحت، یک ماده‌ی رادیواکتیو به درون رگ‌ ها تزریق می ‌شود که به قلب می‌ رسد. تصاویری که با استفاده از دوربین در اختیار پزشک قرار می‌گیرد می‌تواند مناطق دارای جریان خون غیر نرمال عضله‌ قلبی را مشخص کند که ناشی از باریک شدن یا انسداد سرخرگ‌ها است، و همچنین در این تصاویر اسکار ناشی از حملات قلبی پیشین هم مشخص می‌گردد.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا MRI:

فرد درون دستگاه MRI دراز می‌کشد. دارویی استفاده می‌شود که جریان خون را به سمت قلب افزایش دهد و بعد از آن، تصاویر در حالت بدون حرکت ثبت می‌شوند. با استفاده از این تصاویر می‌ توان محل حملات قلبی پیشین را تشخیص داد و متوجه شد که وضعیت کارکرد مناطق مختلف قلب چگونه است.

تشخیص گرفتگی رگ قلب با نوار قلب

در نوار قلب، الکترودهای کوچک چسب دار روی قفسه سینه قرار می گیرند تا فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت کنند. نوار قلب ممکن است ناهنجاری های ریتم قلب، آسیب ناشی از حمله قلبی یا بزرگ شدن قلب را نشان دهد. اگر رسوبات چربی یک یا چند رگ قلب شما را باریک کرده باشد، نوار قلب می تواند این را تشخیص دهد.

آزمایش های تشخیص انسداد عروق در یک نگاه

چه موقع نتیجه‌ آزمایش‌ها نشان‌دهنده‌ مشکلات قلبی است؟

در صورتی که نتیجه‌ی آزمایش استرس مثبت باشد بدین معنی است که یک یا چند پلاک چربی بزرگ درون سرخرگ‌ها وجود دارد که با جریان خون تداخل می‌کند. پس یک آزمایش لازم است تا موقعیت دقیق گرفتگی عروق را نشان دهد.

یکی از راه‌های موثر برای یافتن موقعیت دقیق انسداد شریان ها ، استفاده از آنژیوگرافی به دست آمده حین کاتتریزیشن قلبی یا به زبان ساده آنژیوگرافی است که آزمایشی تهاجمی محسوب می‌شود و توسط متخصص آنژیوگرافی و فقط در بیمارستان انجام می شود.

جایگزین غیر تهاجمی این روش، آنژیوگرافی به دست آمده از توموگرافی کامپیوتری یا CT است که نوعی تصویربرداری پیشرفته‌ اشعه‌ی ایکس به شمار می‌رود. این آزمایش با نام سی تی آنژیو کرونری شناخنه می شود.

سی‌تی آنژیوگرافی در بسیاری از بخشهای اورژانس به عنوان روشی برای نجات بیماران دچار مشکلات عروق کرونری با درد فقسه سینه استفاده می‌شود.

نتیجه منفی در آزمایش سی تی آنژیو کرونری اطمینان خاطر مناسبی در مورد انواع بیماری های قلبی و گرفتگی عروق منتهی به قلب می دهد و به شدت ریسک حملات قلبی بعدی را کاهش می‌دهد.

• شاید برای شما هم جالب باشد: آنژیوگرافی از طریق دست

تعیین ریسک حمله‌ قلبی

 یافتن بخش خاصی از عضلات قلبی که جریان خون به آن‌ها نمی‌رسد و دچار ایسکمی (کم‌خونی) شده‌اند، می‌تواند این شانس را بدهد که در صورتی که مسیر جریان خون به سمت این بخش‌ها دوباره ترمیم گردد، نشانه‌ها و عواقب بیماری کاهش پیدا می‌کند.

حتی بعد از این که آزمایش استرس اکو و آنژیوگرافی انجام شد، باز هم مشخص نیست که آیا یک رگ خونی مسدود باعث مشکل شده است یا نه. بلکه به آزمایش‌های بیش‌تری نیاز است.

با این حال، پلاک‌ها تنها 30 تا 40 درصد رگ را مسدود می‌کنند و اغلب هیچ نشانه‌ای ناشی از انسداد رگ‌ها وجود ندارد تا این که این لخته‌ها ناگهان جدا شوند و حمله‌ی قلبی رخ دهد. یافتن راهی برای شناسایی این مسائل می‌تواند زندگی‌های بیشماری را نجات دهد. با این که شرکت‌ها و محققان بسیاری در حال تلاش برای پیش‌بینی ضایعات بسیار خطرناک هستند، اما هنوز نتوانسته‌اند راهی برای پیشگیری از حمله‌ی قلبی پیدا کنند.

آیا گرفتگی رگ قلب با دارو برطرف میشود؟

از آن‌جا که انسداد سرخرگ‌ها در یک ناحیه نشان‌دهنده‌‌ یک مشکل بنیادی و سیستمی در بیمار است، داروهایی که نشانه‌های اولیه را برطرف می‌کنند نمی‌توانند راه موثری برای درمان مشکل زمینه‌ای باشند.

 پژوهش ها نشان می دهد، مصرف دارو فقط به صورت کوتاه مدت می توانند از نشانه های گرفتگی عروق در بیمار بکاهند و مهم ترین راه درمانی تغییر رژیم غذایی و بهبود عادت های زندگی است. رژیم غذایی گیاهی و بدون کلسترول، افزایش تحرک و ورزش مستمر بهترین راه برای پیشگیری از انسداد سرخرگ ها و بهبود جریان خون در بدن است.

درمان گرفتگی رگ قلب

گرفتگی رگ های قلب به طور کامل قابل درمان نیست اما برخی از روش ها می تواند به مدیریت علائم و کاهش احتمال بروز مشکلاتی مانند حملات قلبی کمک کند.

برخی از  درمان ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• تغییر در سبک زندگی، مانند ورزش منظم و قطع سیگار
• داروها
• آنژیوپلاستی – جایی که از بالون و استنت برای درمان عروق قلب باریک استفاده می شود. برای آشنایی با نحوه انجام عمل آنژیوپلاستی عروق کرونر قلب کلیک کنید.
• عمل جراحی

در صورتیکه بیماری قلبی و گرفتگی عروق فرد به صورت مزمن باشد، ممکن است طبق نظر پزشک متخصص روش تشخیصی آنژیوگرافی تجویز شود.

همیشه به یاد داشته باشید، بیمار با عارضه انسداد عروق، همواره باید تحت نظر پزشک باشد و برای مراقبت های سلامتی دیگر (مثل جراحی های سنگین، شیمی درمانی، بارداری و …) حتما باید با پزشک متخصص قلب و عروق تماس بگیرید.