دکتر آرزو خسروی فوق تخصص قلب در هنگام معاینه بدنی با مشاهده علائم بیماری قلبی، از آزمایش هایی برای تشخیص دقیق بیماری استفاده می کند. نوار قلب (ECG) یک تست اولیه است که در آن تکانه های الکتریکی قلب ثبت می شود. نوار قلب نشان میدهد که عملکرد قلب به چه صورتی است و اطلاعات مربوط به ریتم، دریچه های قلب و رشد دهلیزها و بطن ها را ثبت می کند. در زیر چند نمونه نوار قلب مشکل دار آورده شده است.
در واقع می توان گفت بهترین راه تشخیص بیماری قلبی نوار قلب می باشد. انجام این آزمایش در مطب دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق امکان پذیر است. در این مقاله سعی داریم شما را با تشخیص بیماری قلبی با نوار قلب و نقش آن در پیشگیری و تشخیص بیماری های قلبی و عروقی آشنا کنیم.
فهرست مطالب
Toggleنوار قلب چه چیزی را نشان میدهد؟
این آزماببش بهترین و ساده ترین راه برای بررسی عملکرد ریتم قلب به شمار میرود. یک روش تشخیصی سریع، ساده و بدون درد برای ارزیابی سلامت قلب و عروق است که به بررسی برخی از ناهنجاری های قلبی می پردازد. همچنین برای نظارت بر بهبود یا وخیم شدن برخی بیماری ها توسط پزشک متخصص قلب توصیه می شود.
علت اصلی سکته قلبی، سکته مغزی و انفارکتوس، تصلب شرایین با تجمع چربی ها در دیواره رگ ها و در نهایت انسداد جریان خون است. در ارزیابی با نوار قلب،این آزمایش نشان میدهد که آیا عواملی که منجر به بیماری هایی همچون تصلب شرایین می شود وجود دارند یا خیر.
با نوار قلب چه بیماری هایی تشخیص داده می شوند؟
این آزمایش قادر است بیشتر آسیب های قلبی عروقی را تشخیص داده یا حداقل تغییرات عملکرد قلب و عروق خونی را نشان دهد.
در طی ارزیابی قلب با ECG، آریتمی قلبی، بیماری عروق کرونر (CAD)، ایسکمیک و رشد حفره را می توان شناسایی کرد که در ادامه به توضیح مختصری از این موارد می پردازیم.
- آریتمی که به دنبال تغییر در ریتم قلب ایجاد می شود.
- ایسکمیک زمانی اتفاق می افتد که جریان خون در قلب کاهش یابد و از دریافت اکسیژن کافی توسط اندام جلوگیری کند.
- رشد حفره های قلب – دهلیزها و بطن ها – در نوار قلب ظاهر می شود که باید با اکوکاردیوگرافی تایید شود.
همچنین در آزمایش ساده نوار قلب میتوان موارد زیر را تشخیص داد:
- سکته قلبی
- مشکلات دریچه های قلب
- پریکاردیت
- افیوژن پریکارد یا پنوموتوراکس
- حمله قلبی در شرایط اضطراری
- بیماری های ژنتیکی
📌مقاله پیشنهادی دکتر آرزو خسروی عضو انجمن قلب و عروق ایران، اروپا و آمریکا :
پریکاردیت چیست و چه علائمی دارد؟
علت بینظمی در ضربان قلب
فیبریلاسیون دهلیزی: این اختلال قلبی که با تفسیر نوار قلب قابل شناسایی است، یکی از شایعترین بینظمیهای ریتم قلبی به شمار میآید. در این حالت بیمار احساس بی نظمی در ضربان قلب خود دارد و اغلب ضربان قلب سریعتر از حد معمول صورت میگیرد.
فلوتر دهلیزی: این عارضه مانند فیبریلاسیون قلبی است و در آن دهلیزها سریعتر از حد معمول ضربان دارند، به طوری که بطنها نمیتوانند با سرعت دهلیزها ضربان داشته باشند. به همین دلیل سرعت ضربان دهلیزها و بطنها یکسان نیست و قلب در عملکرد خود با مشکل مواجه میشود.
تاکی کاردی فوق بطنی: به عنوان تند تپشی فوق بطنی شناخته میشود که در آن ضربان قلب بسیار افزایش مییابد و قلب در حدود ۱۴۰ تا ۲۵۰ بار در دقیقه ضربان دارد.
تاکی کاردی بطنی: ضربان قلب به شدت افزایش مییابد. تند تپشی قلب به عنوان یکی از خطرناکترین مشکلات قلبی ناشی از بینظمی در ضربان قلب به شمار میآید.
فیبریلاسیون بطنی: در فیبریلاسیون قلبی سیگنالهای قلب به طور همزمان به تمام نقاط بطن ارسال میشوند. این بینظمی در ضربان قلب در صورتی که به سرعت مورد درمان قرار نگیرد، میتواند منجر به مرگ بیمار شود زیرا در این حالت قلب به درستی قادر به ضربان نیست و خون خروجی از قلب کاهش مییابد. در بیماران مبتلا به این آریتمی قلب، فرد بعد از ایجاد فیبریلاسیون بطنی دچار افت در میزان هوشیاری و ایست قلبی میشود.
بلوک قلبی: در حالت بلوک قلبی، ماهیچه قلب کندتر از حالت طبیعی ضربان دارد و همین امر موجب ایجاد سرگیجه و در برخی موارد غش در بیمار میشود.
عکس تفاوت ریتم در نوار قلب سالم و ناسالم را در زیر مشاهده کنید.
تفسیر و خواندن نوار قلب
آیا نوار قلب دقیق است؟ نتیجه نوار قلب را می توان بلافاصله پس از انجام آن مشاهده کرد. جواب ازمایش نوار قلب نشان می دهد که مشکلی در ضربان قلب فرد وجود دارد یا خیر. سپس برای بررسی بیشتر پزشک آزمایش های دیگری را توصیه خواهد کرد. آزمایش هایی مانند اکوکاردیوگرافی، هولتر یا … .
با این حال، یک نوار قلب طبیعی وجود بیماری قلبی را رد نمی کند. نوار قلب
آیا نوار قلب مشکل قلبی را نشان میدهد؟
آیا مشکل قلبی با نوار قلب مشخص می شود؟ در پاسخ به این سوال میتوان گفت : ممکن است مشکل قلبی مثل ناهنجاری های ریتم قلب یا آسیب ناشی از حمله قلبی یا بزرگ شدن قلب تا حدودی با آزمایش نوار قلب قابل تشخیص هستند. اگر رسوبات چربی یک یا چند شریان کرونر شما را باریک کرده باشد، این آزمایش می تواند این موضوع را تشخیص دهد.
علاوه بر این، می تواند عملکرد دستگاه های مکانیکی کاشته شده در قلب مانند دستگاه های ضربان ساز را کنترل کند و اینکه آیا استفاده از برخی داروها عوارض جانبی بر روی قلب ایجاد می کنند یا خیر.
عکس نوار قلب خطرناک و مشکل دار
تست ECG به چه صورتی انجام می شود؟
به دو صورت انجام می شود. نوار قلب استراحت و با ورزش.
نوار قلب در حالت استراحت
این روش متداول ترین روش ارزیابی و معاینه می باشد. به این صورت که برای انجام آن با نتیجه ای صحیح لازم است بیمار چند دقیقه روی برانکارد دراز بکشد تا تحت تأثیر عوامل خارجی مانند فعالیت های بدنی یا استفاده از سیگار و … قرار نگیرد.
سپس، الکترودها بر روی قفسه سینه و بر روی مچ دست ها و مچ پا ها قرار می گیرند و برای سهولت اندازه گیری جریان الکتریکی، در نقاط اتصال از ژل استفاده می شود. پوست باید در محل های ثابت شدن الکترود تمیز و بدون چربی باشد.
دستگاه الکتروکاردیوگرافی از طریق سیم هایی که به الكترودها متصل می شود، فعالیت الكتریكی قلب را ضبط می كند و در اختیار پزشک قرار می دهد.
نوار قلب با ورزش
ورزش با کمک تردمیل یا دوچرخه انجام می شود. ابتدا الکترودها به پوست بیمار متصل می شوند. سپس، طبق دستور پزشک متخصص قلب، بیمار با دویدن یا پدال زدن حرکت را آغاز می کند و با دستور پزشک توقف می کند.
اطلاعات مربوط به فعالیت الکتریکی قلب توسط الکترودها خوانده شده، به دستگاهی که به آن متصل شده اند ارسال می شود و سپس ثبت می شود.
قبل از گرفتن نوار قلب چه کاری باید انجام دهیم؟
قبل از تست به موارد زیر توجه کنید:
- بیمار باید داروهای مورد استفاده خود را به پزشک گزارش دهد، زیرا برخی از داروها می توانند در نتیجه آزمایش تغییراتی ایجاد کنند.نوار قلب مشکل دار
- تست نباید با جواهرات روی گردن، بازوها یا مچ دست انجام شود.
- برای آقایانی که موهای زیادی در ناحیه قفسه سینه دارند ، لازم است که قبل از تست آنها را کوتاه کنند.
عکس نوار قلب سالم و ناسالم
آیا تست نوار قلب خطرناک است؟
ECG غیر تهاجمی و کاملا بی خطر است و به طور کلی، همه افراد از جمله خانم های باردار و کودکان هم می توانند بدون هیچ نگرانی، تست نوار قلب بدهند. نوار قلب مشکل دار را به سادگی میتوان از نوار قلب فردی که وضعیت قلب و عروقی سالمی دارد تشخیص داد
تست نوار قلب چقدر طول می کشد؟
انجام آزمایش ساده و سرپایی نوار قلب در مطب دکتر آرزو خسروی فوق تخصص قلب و عروق معمولاً 5 تا 10 دقیقه زمان می برد.
چه کسانی باید این تست را انجام دهند؟
این تست بسته به گروه سنی و جنسیتی باید به صورت دوره ای انجام شود. خانم های بالای 50 سال و آقایان بالای 40 سال باید نوار قلب را سالانه انجام دهند. که بر اساس نتایج این تست، در صورت لزوم می توان تست استرس اکو را توصیه کرد. فیلم استرس اکو را میتوانید در این لینک ببینید.
ارزیابی قلبی قبل از عمل و خطر جراحی با ECG
همچنین قبل از انجام هرگونه عمل جراحی نوار قلب نشان میدهد که خطر بروز بیماری قلبی عروقی وجود دارد یا خیر.
دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی.