تنگی نفس موقع خواب همیشه یک وضعیت اورژانس نیست، اما مراجعه به پزشک لازم است. زیرا این مسئله می تواند نشانه ای از وجود یک مشکل جدی در سلامتی شما باشد. اگر دچار این اختلال هستید جهت تشخیص علت و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنید.
احساس خفگی در شب و تنگی نفس در خواب
بیشترین علت تنگی نفس و احساس خفگی در خواب شبانه به دلیل شرایط قلب و ریه است. قلب و ریه های شما در انتقال اکسیژن به بدن شما و از بین بردن دی اکسید کربن دخیل هستند و مشکلات هر یک از این فرایندها بر تنفس شما تأثیر می گذارد.
تنفس توسط مغز تنظیم می شود و تعامل پیچیده ای بین مواد شیمیایی مختلف موجود در خون و هوایی که تنفس می کنیم وجود دارد. میزان اکسیژن ، میزان دی اکسید کربن و میزان هموگلوبین در خون، در تنفس نقش دارد. اگر سطح دی اکسید کربن خون افزایش یابد، مغز به بدن می گوید که تنفس را افزایش دهد.
این می تواند موجب نفس عمیق تر یا سریع تر و یا احساس مشکل در تنفس شود. به همین ترتیب، اسید بیش از حدِ موجود در خون در اثر عفونت، وجود اسید لاکتیک یا دلایل دیگر می تواند منجر به افزایش میزان تنفس و احساس تنگی نفس شود. ممکن است علت تنگی نفس در خواب شبانه نیز یکی از دلایل زیر باشد.
علت تنگی نفس حاد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- آسم
- COPD (بیماری انسدادی مزمن ریوی)
- واکنش آلرژیک (مانند نیش زنبور)
- مسمومیت با مونوکسید کربن
- حمله قلبی
- فشار خون پایین
- ذات الریه
- کم خونی (کمبود گلبولهای قرمز خون)
- انسداد راه هوایی فوقانی (انسداد در گلو)
- نارسایی قلبی 👈علائم نارسایی قلبی را ببینید.
- قلب بزرگ شده 👈 قلب بزرگ شده چیست؟
- ضربان قلب غیر طبیعی
- احساس خفگی
- وجود جسم خارجی در ریه
- آمبولی ریوی (لخته شدن خون در ریه ها) 👈 آیا آمبولی ریه منجر به مرگ می شود؟
تنگی نفس مزمن ، بیشتر اوقات به دلایل زیر می باشد:
- آسم
- COPD (بیماری انسدادی مزمن ریوی)
- عملکرد غیر طبیعی قلب
- چاقی
- سایر بیماری های ریه
- کراپ
- سرطان ریه
- پلوری
- ورم ریوی
- فیبروز ریوی و سایر بیماریهای بینابینی ریه
- فشار خون ریوی
- سارکوئیدوز
- بیماری سل
تپش قلب در خواب شبانه
تپش قلب در شب هنگامی اتفاق می افتد که بعد از خوابیدن در خواب احساس یک نبض شدید در قفسه سینه، گردن یا سر خود می کنید. توجه به این نکته مهم است که اگرچه این حالات ممکن است ناراحت کننده باشند، اما معمولاً طبیعی هستند و به طور معمول نشانه مشکل جدی نیستند.
اگر به پهلو بخوابید، ممکن است به دلیل نحوه خم شدن بدن و تجمع داخلی فشار، در معرض تپش قلب و تنگی نفس در شب باشید.
عامل دیگری که باید هنگام تپش قلب در شب مورد توجه قرار گیرد این است که ممکن است در طول روز هم اتفاق بیفتد، اما شما فقط در شب به دلیل کاهش میزان صدا و تمرکز هنگام خوابیدن متوجه آن می شوید.
احساس خفگی در خواب شبانه نشانه چیست؟
احساس خفگی در خواب و رویاهای مکرر خفگی یا غرق شدن نیز ممکن است با اختلالات تنفسی مرتبط با خواب همراه باشد. یکی از مهم ترین دلایل خفگی در خواب این است که ماهیچه های گلو و زبان بیش از آنچه باید، در هنگام خواب استراحت می کنند و این مانع از ورود جریان هوا به ریه ها می شود. دلایل این نارسایی را در ادامه ذکر خواهیم کرد.
علت تنگی نفس در خواب شبانه چیست؟
علت رایج تنگى نفس یا احساس خفگی در خواب یا قبل از خواب عبارتند از:
1- اختلال هراس و ترس
2- خروپف
3- عفونت های تنفسی
4- آپنه خواب
5- بیماری انسدادی ریوى مزمن
6- دراز کشیدن بلافاصله پس از خوردن غذا نیز ممکن است موجب تنگى نفس شود. این حالت ممکن است به علت بالا آمدن مواد غذایی به مری و یا فشار غذاى درون معده به دیافراگم باشد. دیافراگم ، شکم و ریه ها را از هم جدا می کند. تنگی نفس و معده با یکدیگر رابطه دارند. نشستن برای چند ساعت تا زمانی که غذا هضم شود، می تواند این احساس ناراحت کننده را از بین ببرد.
7- اضافه وزن: اگر شما چاق یا دارای اضافه وزن هستید، ممکن است هنگام دراز کشیدن دچار تنگى نفس شوید. به این دلیل که وزن بیش از حد باعث ایجاد فشار روی ریه ها و دیافراگم می شود. لباس های تنگ ممکن است احساس مشابهی ایجاد کنند.
8- نارسایی قلبی: در بعضی موارد، مشکل در تنفس می تواند نشانه ای از یک اورژانس پزشکی باشد. علت جدى تنگى نفس در خواب، نارسایی قلبی است. بیشترین عواملی که باعث نارسایی قلبی می شوند شامل حمله قلبی، فشار خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی، نارسایی دریچه قلب و کاردیومیوپاتی است.
تفاوت علائم آپنه خواب با انسداد ریوی
علائم اولیه ممکن است شامل نفس کم آوردن به محض دراز کشیدن باشد. ممکن است احساس کنید در تنفس عمیق دچار مشکل شده اید. اگر این علائم ناشی از وضعیت پزشکی مانند آپنه خواب یا بیمارى انسدادى ریوى مزمن رخ دهد، ممکن است علائم دیگرى نیز وجود داشته باشند.که در ادامه به آنها اشاره می کنیم:
علائم آپنه خواب
- مشکل در خوابیدن
- احساس خستگی در طول روز
- خروپف هنگام خواب
- بیدار شدن از خواب با سردرد
- بیدار شدن از خواب با گلو درد
علائم بیمارى انسدادى ریوى مزمن
- سرفه ى مزمن
- اشکال در تنفس با فعالیت
- خستگی
- عفونت های مکرر قفسه سینه مثل برونشیت
چه موقع تنگی نفس هنگام دراز کشیدن خطرناک است؟
اگر هر کدام از علائم زیر را همراه با تنگى نفس داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
❗ درد قفسه سینه
❗ درد تیر کشنده در ناحیه ى دست ، گردن یا شانه
❗ تب
❗ تنفس سریع و پی در پی
❗ ضربان قلب سریع
❗ نبض ضعیف
❗ سرگیجه با ایستادن یا نشستن
درمان فوری تنگی نفس در خواب شبانه
در صورتی که دچار تنگی نفس ناگهانی شدید، برای رفع سریع آن، ابتدا نفس عمیق بکشید و بدن خود را در حالت راحت و ریلکس قرار دهید، پس از چند ثانیه نفس کشیدن عادی خود را از سر بگیرید.
تشخیص علت تنگی نفس ناگهانی در خواب شبانه
دشواری در تنفس ممکن است به علت یک وضعیت پزشکی جدی نباشد، اما شما باید در مورد هرگونه مشکل تنفسی خود با پزشک صحبت کنید. پزشک یک معاینه ى فیزیکی را انجام خواهد داد تا به کمک آن بتواند علت اصلی مشکل تنفسی را تشخیص دهد. هم چنین از شما درباره ى علائم و سابقه ى پزشکیتان سوال خواهد کرد.
در مورد هر دارو ى بدون نسخه و تجویزی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید. برخی داروها برای درمان درد، سفتى عضلات یا اضطراب می توانند مسائل تنفسی را به دنبال داشته باشند.
پزشک در معاینه ى فیزیکی به قلب و ریه ها توجه خواهد کرد. ممکن است لازم باشد آزمایش های دیگری نیز انجام شود مانند:
✅ عکس قفسه سینه
عکس قفسه سینه با اشعه ایکس برای دیدن قلب و ریه ها
✅ اکو قلب
از اکوکاردیوگرافی برای مشاهده و تشخیص مشکلات بالقوه عملکردى قلب استفاده می شود. آزمایش اکو قلب در مطب دکتر آرزو خسروی ،فلوشیپ اکوکاردیوگرافی قلب انجام می شود. برای آشنایی با نحوه انجام این آزمایش مطلب اکو قلب را مطالعه کنید.
✅ نوار قلب
جهت بررسی فعالیت الکتریکی قلب کاربرد دارد. نوار قلب در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود. چنانچه میخواهید بدانید آزمایش نوار قلب چه چیزی را نشان میدهد روی آن کلیک کنید.
درمان تنگی نفس ناگهانی در خواب شبانه
برای درمان تنگی نفس هنگام دراز کشیدن باید مشکل اصلی ایجاد تنگى نفس بررسی شود. درمان احساس خفگی در خواب با تشخیص علت آن می تواند انجام شود. هر یک از مشکلاتی که در ادامه ذکر میکنیم می توانند با روش هایی برطرف شوند.
عفونت تنفسی
اگر عفونت تنفسی دارید که باعث ایجاد تنگی نفس در هنگام دراز کشیدن شده، پزشکتان آنتی بیوتیک یا داروی ضد ویروسی برای کمک به پاک کردن عفونت تجویز مى کند. با این وجود، در اکثر موارد عفونت هاى ریوى جزئى ممکن است بدون استفاده از داروها برطرف شوند.
چاقی و اضافه وزن
اگر حدس می زنید چاقی، علت تنگى نفس در خواب شبانه شما است، مى توانید به طور موقت براى بهبودى به پهلو بخوابید. خوابیدن به پهلو باعث کاهش فشار روی ریه های شما می شود. درباره کاهش وزن با پزشک خود مشورت و در مورد برنامه ى رژیم غذایی از او سوال کنید. کاهش وزن می تواند به جلوگیری از مشکلات دیگر در ارتباط با چاقی کمک کند.
انسدادى ریوى مزمن
هیچ درمان قطعى برای بیمارى انسدادى ریوى مزمن در دسترس نیست، اما می توان مشکلات تنفسی را با اسپرى هاى استنشاقى یا سایر دارو هاى مورد استفاده براى عفونت ریوى بهتر کرد.
آپنه خواب
اگر دچار تنگى نفس هنگام دراز کشیدن ناشى از آپنه خواب هستید، ممکن است بتوانید با استفاده از یک گارد دهانى یا فشار مثبت مداوم راه هاى هوایى ، به آن کمک کنید.
تنگی نفس به علت استرس و اضطراب
اگر به علت اختلال اضطراب باعث مشکل تنفسی شده اید، درمان های مختلف می توانند به کاهش علائم آن کمک کنند. درمان با یک دارو یا چند دارو ممکن است به شما کمک کند تا با اضطراب کنار بیایید. درمان معمولا شامل داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب است. این داروها تنها با نسخه قابل دسترسی هستند و برای درمان تنگی نفس کاربرد دارند.
درد قفسه سینه همیشه علامت یک بیماری قلبی یا سکته قلبی نیست. گاهی حمله عصبی نیز می تواند دردی شبیه به درد قلبی را ایجاد کند. از کجا بدانم درد سینه من عصبی است یا حمله قلبی یا ناشی از یک بیماری گوارشی؟
