تنگی نفس – تپش قلب – ورم مچ پا – خستگی و بیحالی از جمله علائم نارسایی قلبی هستند. نارسایی قلبی به دنبال اختلال در پمپاژ خون به سایر عضلات بدن ایجاد می شود. دکتر آرزو خسرروی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی در این مقاله به بررسی علائم انواع نارسایی قلبی و نحوه ی درمان آن ها پرداخته اند.
وقتی عضله قلب شما خون مورد نیاز بدن را پمپاژ نکند باعث نارسایی قلبی می شود. نارسایی قلبی به این معنی نیست که قلب شما متوقف شده است، بدان معنی است که قلب شما آنطور که باید نمی تواند عمل پمپاژ را به درستی انجام دهد.
افراد مبتلا به نارسایی قلبی می توانند بیش از یک نوع از آن را داشته باشند. به عنوان مثال نارسایی قلبی سمت چپ می تواند باعث نارسایی قلبی سمت راست هم شود. در چنین مواردی نارسایی قلبی یک علت دارد. در موارد دیگر، ممکن است دو مشکل جداگانه وجود داشته باشد، مانند نارسایی میترال که باعث نارسایی قلبی سمت چپ، و نارسایی تریکوسپید که باعث نارسایی قلب سمت راست می شود.
فهرست مطالب
Toggleعلائم نارسایی قلبی
ممکن است مواردی وجود داشته باشد که علائم شما خفیف باشد و یا اصلاً علائمی نداشته باشید. این بدان معنا نیست که شما دیگر نارسایی قلبی ندارید. علائم نارسایی قلبی ممکن است از خفیف تا شدید متفاوت باشد و حتی ممکن است به خودی خود برطرف شود.
انواع نارسایی قلبی
نارسایی قلب اغلب فقط در سمت چپ یا راست قلب تأثیر می گذارد، اما می تواند هر دو را هم تحت تأثیر قرار دهد. بر این اساس پزشکان بین سه نوع نارسایی قلبی تفاوت قائل می شوند:
✅نارسایی قلبی سمت چپ
بطن چپ قلب دیگر خون کافی را در اطراف بدن پمپاژ نمی کند. در نتیجه، خون در رگهای ریوی (رگهای خونی که خون را از ریه ها دور می کنند) جمع می شود. این امر خصوصاً در حین فعالیت های بدنی باعث تنگی نفس، مشکل تنفس یا سرفه می شود. نارسایی قلبی چپ شایع ترین نوع از نارسایی های قلب است.
✅نارسایی قلبی سمت راست
در این نارسایی بطن راست قلب بسیار ضعیف است و نمی تواند خون کافی را به ریه ها منتقل کند، که باعث جمع شدن خون در رگها (رگهای خونی که خون را از اندام ها و بافت به قلب بر می گردانند) می شود. افزایش فشار داخل رگها می تواند مایعات را از رگ ها به داخل بافت اطراف سوق دهد، که منجر به تجمع مایعات در پاها و یا با میزان کمتری در ناحیه تناسلی، اندام ها یا شکم می شود.
✅نارسایی دو طرفه قلب
در نارسایی دو طرفه قلب، هر دو طرف قلب تحت تأثیر قرار می گیرند، که می تواند همان علائم نارسایی قلبی چپ و راست مانند تنگی نفس و تجمع مایعات را ایجاد کند.
نارسایی قلبی چپ معمولاً بر اثر بیماری عروق کرونر ، حمله قلبی یا فشار خون بالا در طولانی مدت ایجاد می شود. نارسایی قلبی سمت راست به طور کلی در نتیجه نارسایی قلبی پیشرفته ی سمت چپ ایجاد می شود و سپس با روش مشابه درمانی نارسایی قلبی چپ نیز درمان می شود. گاهی اوقات به دلیل فشار خون بالا در ریه ها، آمبولی در ریه ها (آمبولی ریوی) یا برخی بیماری های ریوی مانند COPD ایجاد می شود.
نارسایی های قلبی بر اساس توانایی پمپاژ
امروزه، نارسایی قلبی به طور فزاینده ای بر اساس توانایی پمپاژ قلب طبقه بندی می شود و دلیل آن این است که هنگام انتخاب مناسب ترین دارو برای نارسایی قلب، توانایی پمپاژ نقش مهم و بسزایی دارد. در اینجا دو نوع نارسایی قلبی وجود دارد:
✅نارسایی قلبی با کاهش توانایی پمپاژ
در ای مدل از نارسایی عضله قلب ضعیف شده است، و دیگر به هنگام انقباض خون را به اندازه کافی به اطراف بدن پمپاژ نمی کند. در نتیجه، اعضای بدن اکسیژن کافی دریافت نمی کنند. و در اصطلاح پزشکی به آن “نارسایی قلبی با کسر جهشی کاهش یافته” گفته می شود.
✅نارسایی قلبی با توانایی پمپاژ حفظ شده
اگرچه عضله قلب هنوز قوی است، اما پس از آنکه خون را خارج کرد، دیگر نمی تواند به اندازه کافی آرام و بزرگ شود، بنابراین به درستی از خون پر نمی شود. علی رغم پمپاژ به اندازه کافی، خون کافی به بدن منتقل نمی شود، به خصوص در هنگام فعالیت های سنگین جسمی. پزشکان به این نوع نارسایی “نارسایی قلبی با کسر جهشی حفظ شده” می گویند.
نارسایی قلبی می تواند به طور ناگهانی ایجاد شود، برای مثال پس از حمله قلبی یا به دلیل برخی از مشکلات آریتمی قلب، که معمولا به نارسایی حاد قلب نیز شناخته می شود. اما معمولاً با گذشت زمان و به عنوان یک مشکل پزشکی متفاوت، مانند فشار خون بالا دائمی، به تدریج ایجاد می شود و به نارسایی مزمن قلب شناخته می شود.
جلوگیری از نارسایی قلبی خطرناک
یک سبک زندگی سالم می تواند به درمان نارسایی قلبی کمک کرده و از بروز این بیماری جلوگیری کند. کاهش وزن و ورزش منظم و همچنین استفاده از نمک دریا به جای نمک تصفیه شده و یددار در رژیم غذایی می تواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
سایر عادات سبک زندگی سالم عبارتند از:
- کاهش مصرف الکل
- ترک سیگار
- پرهیز از غذاهای پر چرب و سرخ کرده
- داشتن خواب کافی
آیا نارسایی قلبی خطرناک است؟
انواع نارسایی قلبی با گذشت زمان وخیم تر می شوند. با وخیم تر شدن آن ها ممکن است علائم یا نشانه های بیشتری داشته باشید. در صورت پیدا شدن علائم جدید و یا بدتر شدن آنها سریعاً به پزشک متخصص قلب و عروق اطلاع دهید چرا که نارسایی قلبی در صورت درمان نشدن خطرناک است.
دکتر آرزو خسروی فوق تخصص قلب و عروق و عضو انجمن قلب و عروق ایران، اروپا و آمریکا.
برای ارتباط با نوبت دهی مطب دکتر قلب کلیک کنید.