خطرات و عوارض بعد از آنژیوگرافی دست و پا

در اغلب مواقع بیماران با شکایت از درد به پزشک مراجعه کرده و پس از انجام یک آزمون استرس انجام یک آنژیو برای قلب از آن ها در خواست می شود. آنژیوگرافی از طریق رگ دست یا پا هنوز هم به عنوان معیار کلیدی تشخیص به کار گرفته می شود. ما ترجیح می دهیم شما را ابتدا با عوارض آنژیوگرافی آشنا کنیم تا بتوانید بهترین مراقبت ها را داشته باشید.

مراحل آنژیوگرافی قلب

متخصص قلب و عروق جهت مشاهده هر گونه انسداد در شریان های کرونری قلب فرایند آنژیوگرافی را انجام می دهد. شریان های کرونری قلب عروقی هستند که جریان خون را به عضله قلب می رسانند.

برای فراهم آمدن این مشاهده یک کاتتر (لوله ای منعطف و کوچک) به درون رگی بزرگ در ناحیه بالایی ران یا بازو وارد شده و سپس از طریق شریان ها به قلب هدایت می شود. یک رنگ مخصوص (ماده حاجب) به درون کاتتر تزریق می شود تا به شریان ها و قلب برسد.

این رنگ ثبت یک فیلم از قلب و شریان های آن را برای دستگاه تصویر برداری اشعه ایکس امکان پذیر می کند. فیلمی که فرد یا پزشک او بر روی یک نمایشگر مشاهده می کنند جریان خون درون شریان های قلب و محل هر گونه انسداد را نشان می دهد.

آنژیوگرافی همچنین اطلاعاتی را نیز درباره اندازه و شکل هر گونه انسداد ارائه می دهد. این اطلاعات حیاتی هستند زیرا در برنامه ریزی بهترین راه درمان هر انسداد به متخصص قلب و عروق کمک می کنند.

آنژیو از دست بهتر است یا پا

طبق تحقیقی که در 64 امین نشست سالانه کاردیولوژی آمریکا ارائه شد، در مواردی که کاردیولوژیست ( متخصص قلب و عروق) یا متخصص آنژیوگرافی در جریان درمان بیماران مبتلا به سندرم کرونری حاد و قرار گرفته تحت آنژیوگرافی کرونری، به جای استفاده از شریانی در کشاله ران از طریق شریانی در دست به قلب دسترسی پیدا کرده، خطر خونریزی شدید و همچنین مرگ به طور چشم گیری کاهش یافته است.

نویسندگان این مطالعه بیان داشتند که نتایج تحقیق باید سبب یک ارزیابی مجدد در دستورات بالینی شده و آنژیو از طریق رگ دست روش اول برای بسیاری از فرایند های قلبی باشد که بر پایه ورود کاتتر به شریان هستند. در حال حاضر آنژیوگرافی قلب از طریق دست در تعداد کمی از موارد در ایالات متحده استفاده می شود.

مزایای آنژیوگرافی 

تشخیص دقیق و جزئی بیماری های عروقی از جمله تصلب شرایین (سخت شدن شریان ها)، انسداد شریان ها و آسیب عروقی

تشخیص بهتر می تواند به گزینه های درمانی بهتر نیز منجر شود. در برخی موارد، در صورتی که تنگی در یک شریان وجود داشته باشد، درمان می تواند در حین یک آنژیوگرافی انجام شود که از جمله آن ها نیز می توان به جایگذاری استنت اشاره کرد. چنین موردی نیاز به انجام فرایند های بیشتر را برطرف می کند.

هنگامی که جهت تشخیص از تصویر برداری های اشعه ایکس استفاده می شود عوارض جانبی وجود نداشته و یا مقدار آن ها کم است. همچنین، پس از فرایند هیچ تشعشعاتی در بدن فرد باقی نمی ماند.

خطرات آنژیوگرافی

تمامی فرایند های تهاجمی می تواند عوارض داشته باشند. با این که خطرات آنژیوگرافی قلب کم است اما صفر نیست. رایج ترین خطرات و عوارض آنژیوگرافی مربوط به محل دسترسی به شریان هستند.

عوارض آنژیوگرافی قلب

خطرات و عوارض آنژیوگرافی شامل کبودی محل ورود کاتتر به رگ و یا درد خفیف دست بعد از انجام این فرایند می باشد. این عوارض کاملا طبیعی و رایج می باشد و پس از مدت اندکی از بین خواهد رفت.

⚠ کبودی بعد از آنژیوگرافی :

این مورد طبیعی است و احتمالا در محل ورود به شریان یک کبودی (اکیموز) تشکیل شود.

⚠ درد و خون ریزی :

در موارد کمی، بیماران درد و خونریزی را تجربه می کنند که ممکن است شامل تجمع خون (هماتوم) در زیر پوست نیز شود.

⚠ انسداد یا نشت خون :

در موارد نادر، شریان مورد نظر می تواند مسدود شود. همچنین، در مواردی که میزان شیوع آن ها پایین است، بیماران خونریزی مداوم در محل ورود به شریان را تجربه می کنند که می تواند به تشکیل سودو آنوریسم (کیسه ای پر از خون) منجر شود. این مورد خود نیازمند درمان های بیشتر است.

⚠ درد دست بعد از آنژیوگرافی:

درد خفیف در ناحیه ورود کاتتر بعد از آنژیوگرافی طبیعی است. به طور کلی درد آنژیوگرافی از راه دست کمتر از درد آنژیوگرافی از طریق پا است. اما در صورت درد شدید، بی حس شدن یا خواب رفتن دست و سرد شدن و کبودی دست حتما به اورژانس مراجعه نمایید. برای تسکین دردهای خفیف در دست نیز می توانید از استامینوفن استفاده نمایید و مراقبت بعد از آنژیوگرافی از دست را با مشورت پزشک رعایت نمایید.

دیگر عوارضی که می توانند با آنژیوگرافی در ارتباط باشند شامل موارد زیر می شوند:

واکنش حساسیتی به ماده حاجب ید دار که می تواند به بروز نارسایی کلیوی ختم شود. در موارد بسیار نادر، در حین انجام یک بالون آنژیوپلاستی و یا جایگذاری استنت، بخشی از یک انسداد شریانی شکسته شده (آمبولی) و به شریان های دور تر منتقل می شود. این وضعیت می تواند سبب بدتر شدن جریان خون شود.

آیا آنژیوگرافی درد دارد؟

همانند هر فرایند دیگری، آنژیوگرافی کرونری شامل استفاده از سوزن ها و سوراخ کردن پوست می باشد اما با این حال، هر گونه ناراحتی معمولا جزئی است. در هنگام ورود کاتتر، یک لوله منعطف و باریک، به شریان، فرد دردی را احساس نخواهد کرد.

هیچ عصبی در خود شریان ها وجود ندارد به همین دلیل فرد حرکت کاتتر درون شریان ها و به درون قلب را احساس نخواهد کرد. هنگامی که کاتتر در جای مناسب قرار گرفت، متخصص قلب از طریق کاتتر یک ماده حاجب (رنگ) را به درون شریان ها وارد می کند. اغلب افراد تزریق شدن رنگ را متوجه نمی شوند.

با این حال، برخی افراد درد جای آنژیو را به صورت خفیف را در قفسه سینه خود احساس می کنند که معمولا تنها برای چند ثانیه دوام دارد. برخی دیگر از افراد نیز احساس سبکی در سر یا حالت تهوع خواهند داشت.

برخی افراد بیان دارند که آزار دهنده ترین بخش پس از فرایند آنژیوگرافی و خارج کردن کاتتر اتفاق می افتد. یک پرستار جهت جلوگیری از خونریزی بر روی پا و محلی که کاتتر وارد شده فشار داده و آن فشار را به مدت 20 دقیقه نگه می دارد. سپس، پس از پانسمان کردن زخم، وزنه یا بندی که اغلب وزنی در حدود 5 کیلو دارد بر روی زخم قرار داده می شود تا به پیشگیری از تشکیل یک لخته کمک کند.

برخی پزشکان به جای قرار دادن وزنه بر روی زخم ناشی از سوراخ شدن، وسیله ای کوچک را به آن ناحیه وارد می کنند که تشکیل لخته را تحریک می کند. در صورتی که کاتتر به درون پا وارد شده باشد، فرد باید صاف دراز کشیده و از خم کردن پا یا بلند کردن سر خود به مدت 2 تا 6 ساعت اجتناب کند. در صورت ابتلای فرد به التهاب مفاصل یا درد کمر این وضعیت می تواند ناراحت کننده باشد.

در صورت نیاز به فرد لگن یا ظرف ادراری داده می شود اما او قادر به خارج شدن از تخت نخواهد بود. در صورتی که کاتتر به درون مچ فرد وارد شده باشد، یک باند فشاری بر روی زخم وارد می شود تا به تشکیل شدن لخته کمک کند. فرد باید مچ خود را مستقیم و به وسیله یک بالش به مدت چند ساعت بالا نگه دارد. با این حال، فرد می تواند در صورت نیاز بر روی یک صندلی نشسته و از دستشویی استفاده کند.

در هنگام درد قفسه سینه چه باید کرد؟

باید این نکته را در ذهن داشت که درد قفسه سینه همیشه مربوط به قلب نیست. با این حال، هر علامتی از ناراحتی قفسه سینه باید جدی گرفته شده و اقدامات زیر صورت گیرند:

از هر کاری را که در حال انجامش هستید دست کشیده، نشسته، استراحت کرده و سعی در فراهم آوردن آرامش خود کنید.

در صورت به همراه داشتن اسپری گلیسریل تری نیترات (GTN 2) پاف به زیر زبان خود زده و به مدت 5 دقیقه صبر کنید. در صورت نیاز این کار را تا 3 بار (در مجموع 6 پاف در 15 دقیقه) انجام دهید. در صورتی که صرف نظر از انجام این کار، درد پایدار باقی بماند یا فرد احساس بیماری، تپش قلب، تنگی نفس یا گیجی داشته باشد باید با اورژانس تماس گرفته شود.

آنژیوگرافی در زنان

پزشکان به تازگی دریافته اند امکان دارد آنژیوگرافی ها نوعی مهم از بیماری های قلبی به نام سندرم ریز عروقی کرونری را تشخیص ندهند. این مورد که اغلب در زنان شایع است می تواند سبب شود تا پلاک به صورت متقارن و مساوی در دیواره شریان ها انتشار یابد. این وضعیت می تواند در حین انجام یک آنژیوگرافی، عاری از مشکل به نظر آید اما امکان دارد به حمله قلبی یا مرگ ناگهانی منجر شود.