درباره دکتر

دکتر آرزو خسروی – متخصص قلب و عروق، فلوشیپ اکو کاردیوگرافی
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه
رئیس بخش اکوکاردیوگرافی بیمارستان بقیه الله اعظم
عضو انجمن قلب و عروق ایران
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی ایران
عضو انجمن قلب اروپا (ESC)
عضو انجمن اکوکاردیوگرافی و تصویربرداری اروپا (EACVI)
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی آمریکا (ASE)
عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات اترواسکلروز

تاکی کاردی

فهرست مطالب

ضربان قلب پایین یا برادی‌ کاردی

برادی کاردی، ضربان قلب پایین و کمتر از 60 ضربه در دقیقه است. ضربان قلب طبیعی بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه می باشد. 

برادی کاردی چیست؟

برادی کاردی حتی تا حد 50 ضربان در دقیقه نیز می تواند در ورزشکاران و سایر افرادی که از نظر جسمی فعال هستند طبیعی باشد. در این افراد ورزش منظم توانایی قلب را در پمپاژ خون به طور موثری بهبود می بخشد بنابراین برای تأمین نیازهای بدن انقباضات قلبی کمتری لازم است.

در موارد دیگر، برادی کاردی می تواند نوعی آریتمی و یک ناهنجاری ضربان قلب باشد. آریتمی قلبی می تواند ناشی از وجود مشکل در گره سینوسی، یا مربوط به برخی از اختلالات در عبور دادن سیگنال های ضربان قلب از گره A-V و رشته های His باشد. برادی کاردی می تواند با مقادیر سمی برخی از داروها مانند دیگوکسین (لانوکسین) و مواد مخدر ایجاد شود.

همچنین، کاهش ضربان قلب گاهی اوقات می تواند عارضه جانبی برخی از داروها باشد، از جمله پروپرانولول (Inderal)، آتنولول (Tenormin)، متوپرولول (Toprol-XL)، سومالول (Betapace)، وراپامیل (Calan  Isoptin  Verelan) و دیلتیازم (Cardizem, Dilacor-XR) به علاوه برادی کاردی در برخی از افراد که به بیماری های خاصی مبتلا هستند، رخ می دهند، مانند:

  • سطح کم و غیرطبیعی هورمون های تیروئید (کم کاری تیروئید)
  • دمای پایین و غیر طبیعی بدن (هیپوترمی)
  • سطح بسیار بالای پتاسیم خون
  • بیماری لایم
  • تب
  • حصبه

علائم برادی کاردی

علائم ضربان قلب پایین

برادی کاردی می تواند باعث ایجاد سرگیجه، ضعف، کمبود انرژی یا غش شود. اگر برادی کاردی ناشی از یک بیماری باشد علائم دیگری همراهش وجود خواهد داشت که مختص آن بیماری است. به عنوان مثال افرادی که به دلیل کم کاری تیروئید به برادی کاردی مبتلا باشند همچنین می توانند یبوست، گرفتگی عضلات، افزایش وزن (اغلب با وجود اشتهای کم)، خشکی شدید پوست، خشکی  و نازک شدن موها حساسیت غیر طبیعی به سرما و سایر علائم مربوط به سطح پایین هورمون های تیروئیدی را تجربه کنند.

تشخیص برادی کاردی در مطب دکتر آرزو خسروی

پزشک در مورد سابقه خانوادگی بیماری قلبی آریتمی های قلبی و حملات غش از شما سوال خواهد کرد. وی همچنین علائم فعلی و سابقه پزشکی شخصی شما از جمله استفاده از داروهایی که ممکن است باعث بروز برادی کاردی شود را بررسی می کند.

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ضربان قلب ریتم و نبضتان را چک می کند. ممکن است از شما خواسته شود که دراز و نشست رفته یا برخی ورزش های دیگر را انجام دهید که ببینند در صورت داشتن فعالیت بیشتر آیا ضربان قلب به طور طبیعی بالا می رود یا خیر. پزشک همچنین علائم فیزیکی ناهنجاری های تیروئیدی از جمله بزرگ شدن غده تیروئید خشکی شدید پوست و خشکی و نازک شدن موها را بررسی می کند.

دکتر آرزو خسروی فلوشیپ اکوکاردیوگرافی

پزشک متخصص قلب و عروق برای ارزیابی بیشتر برادی کاردی آزمایش نوار قلب را از شما درخواست می کند. با این حال از آنجا که برخی از انواع برادی کاردی به صورت موقتی رخ می دهند انجام تنها یک بار آزمایش نوار قلب ممکن است خیلی کمک کننده در تشخیص این بیماری نباشد. در این گونه موارد پزشک به شما آزمایش هولتر ریتم را پیشنهاد خواهد کرد.

در طول این آزمایش، بیمار از یک دستگاه نوار قلب قابل حمل به نام هولتر ریتم، معمولاً به مدت 24 ساعت استفاده می کند. اگر علائم کم باشد، ممکن است مدت طولانی تری این مانیتور را بپوشید. به شما آموزش داده می شود که در هنگام بروز علائم با فشار یک دکمه ضبط نوار قلب را انجام دهید. نگران نباشید این آزمایش کاملاً ساده و بی عوارض است و در طی این 24 ساعت میتوانید به فعالیت های روزمره و کاری خود بدون هیچ مشکلی ادامه دهید. جهت اطلاع از هزینه آزمایش هولتر ریتم در مطب دکتر آرزو خسروی تماس بگیرید.

بسته به نتایج معاینه فیزیکی ممکن است آزمایش های دیگری برای بررسی بیماری های تولید کننده برادی کاردی لازم باشد. به عنوان مثال اگر علائم و نشانه های جسمی کم کاری تیروئید دارید ممکن است پزشک آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید و TSH، و هورمون غده هیپوفیز که تیروئید را تحریک می کند، تجویز نماید.

پزشک همچنین ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح کلسترول و برخی آنزیم های کبدی را تجویز کند، که اغلب در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید افزایش می یابد.

مدت زمان طول کشیدن ضربان قلب آهسته، به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال برادی کاردی طبیعی در یک ورزشکار کاملاً آموزش دیده تا زمانی که ورزشکار سطح معمول ورزش خود را حفظ کند ادامه خواهد داشت. وقتی برادی کاردی به عنوان عارضه جانبی دارو اتفاق می افتد، معمولاً به محض اینکه داروی تحریک کننده برادی کاردی از طریق ادرار دفع شد از بین می رود.

برادی کاردی ناشی از کم کاری تیروئید پس از درمان با هورمون های تیروئیدی به سرعت از بین می رود. اشکال خاصی از برادی کاردی ناشی از آریتمی های قلبی را می توان با یک ضربان ساز دائمی درمان کرد.

پیشگیری از ضربان قلب پایین

هیچ دستورالعمل کلی برای جلوگیری از بروز انواع برادی کاردی وجود ندارد. هنگامی که برادی کاردی به عنوان عارضه جانبی دارو اتفاق می افتد می توان با تعویض دارو یا کاهش دوز از بروز این مشکل پیشگیری کرد.

درمان برادی کاردی در مطب دکتر آرزو خسروی

در بیشتر موارد، کند تپشی در ورزشکاران سالم و کاملاً آموزش دیده نیازی به درمان ندارد. در حقیقت در اکثر افراد برادی کاردی نیازی به درمان ندارد مگر اینکه بیماران علائمی داشته باشند که به وضوح به دلیل کندی ضربان قلب رخ دهد. موارد زیر شرایط ایجاد برادی کاردی است که نیاز به درمان دارد:

  • آریتمی های قلبی ناشی از اختلال در عملکرد گره سینوسی

در افرادی که علائم مکرر و شدید اختلال در عملکرد گره سینوسی دارند درمان اصلی معمولاً استفاده از یک ضربان ساز دائمی است دستگاهی که برای تنظیم ضربان قلب و ایجاد تکانه های الکتریکی ایمپلنت می شود.

  • آریتمی های قلبی ناشی از مشکلات گره A-V

در افرادی که مشکلات گره A-V دارند هدایت سیگنال های ضربان قلب ممکن است با درجات مختلفی مسدود شود. برخی از بیماران با درجه بلوک A-V بالاتر، نیازی به درمان ندارند. این وضعیت در دیگران ممکن است به سادگی با EKG مکرر کنترل شود به خصوص اگر هیچ علائمی نداشته باشند و ضربان قلب برای فعالیت های روزمره کافی باشد.

افرادی که به شدید ترین شکل بلوک A-V مبتلا هستند (بلوک درجه سه A-V) را می توان به کمک یک دستگاه ضربان ساز مخصوص دائمی با دو محفظه یا یک دستگاه ضربان ساز با یک الکترود در دهلیز و یک الکترود در بطن درمان کرد.

  • کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید با دوزهای جایگزین هورمون های تیروئید درمان می شود. اشکال مصنوعی این هورمون ها لووتیروکسین (سینتروئید، لووتروئید و سایر انها)، لیوتیرونین (سیتومل، تریوستات) یا لیوتریکس (تیرولار) و همچنین عصاره تیروئید در دسترس است.

  • بیماری لایم

 درمان با آنتی بیوتیک عفونت را از بین می برد و برادی کاردی تقریباً برای همیشه برطرف می گردد.

چه موقع باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کرد؟

اگر نبض تان کمتر از 60 ضربان در دقیقه می زند به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. این امر به ویژه اگر به همراه سرگیجه، ضعف، کمبود انرژی یا حملات غش باشد بسیار مهم است.

در ورزشکاران کاملاً آموزش دیده ای که برادی کاردی طبیعی دارند ضربان قلب کند اغلب نشانه سلامتی کلی آن هاست. در سایر افراد مبتلا به برادی کاردی چشم انداز این امر به اختلال زمینه ای ایجاد کننده آن بستگی دارد.

به عنوان مثال معمولاً در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید خوب است زیرا درمان با هورمون های تیروئیدی می تواند برادی کاردی و سایر علائم مربوط به سطح پایین هورمون را تسکین دهد. در برخی از بیماران مسن، ممکن است دوزهای هورمون برای جلوگیری از خستگی قلب به آهستگی و طی چندین هفته افزایش یابد.

دکتر آرزو خسروی فوق تخصص قلب و عروق و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی

برای ارتباط با نوبت دهی مطب کلیک کنید.