درباره دکتر

دکتر آرزو خسروی – متخصص قلب و عروق، فلوشیپ اکو کاردیوگرافی
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه
رئیس بخش اکوکاردیوگرافی بیمارستان بقیه الله اعظم
عضو انجمن قلب و عروق ایران
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی ایران
عضو انجمن قلب اروپا (ESC)
عضو انجمن اکوکاردیوگرافی و تصویربرداری اروپا (EACVI)
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی آمریکا (ASE)
عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات اترواسکلروز

تنگی دریچه میترال و تنگی نفس

فهرست مطالب

علائم تنگی دریچه میترال | بهترین متخصص دریچه میترال دکتر آرزو خسروی

تنگی دریچه میترال قلب در بزرگسالان زمانی اتفاق می افتد که دریچه خوب باز نشود. علائم تنگی دریچه قلب می تواند منجر به مسائل مختلفی از قبیل خستگی، تنگی نفس، لخته شدن خون و نارسایی قلبی شود. در تنگی دریچه میترال، خون کافی نمی تواند از طریق این دریچه جریان یابد.

دکتر آرزو خسروی بهترین متخصص دریچه میترال قلب و عضو انجمن اکوکاردیوگرافی قلب ایران، آمریکا و اروپا. جهت مراجعه حضوری به مطب با شماره 02122894086 تماس بگیرید. 

مطب دکتر آرزو خسرو متخصص قلب و عروق
دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق
میترال در سمت چپ قلب بین دهلیز و بطن قرار دارد. خون از دهلیز چپ، از طریق دریچه میترال به بطن چپ و از آنجا به آئورت پمپ می شود. دریچه میترال سالم باعث می شود که خون این مسیر را طی کند، اما مانع بازگشت خون مى شود.
علت اصلی تنگ شدن این دریچه تب روماتیسمی است. گرچه تب روماتیسمی در بعضی از کشورها رایج است، اما به دلیل تشخیص زودهنگام و درمان عفونت های استرپتوکوک، معمولا نادر است.

علت تنگی دریچه میترال قلب در بزرگسالان چیست؟

۱- تب روماتیسمی

این بیماری دریچه ای معمولا به علت تب روماتیسمی است که بیشتر در بچه ها شایع است و از پاسخ ایمنی بدن به یک عفونت با باکتری استرپتوکوک حاصل می شود. و تنگی دریچه عارضه ى جدی تر از گلودرد و یا تب زرد است.

ارگان هایى که اغلب تحت تاثیر تب های حاد روماتیسمی قرار مى گیرند، مفاصل و قلب هستند. مفاصل می توانند بسیار ملتهب شوند و منجر به ناتوانی موقتی و گاهی اوقات مزمن شوند. پوشش قلب (اندوکاردیت)، عضله ى قلب (میوکاردیت) و غشای اطراف قلب (پریکاردیت) می توانند ملتهب شوند.

هنگامی که دریچه میترال (یا هر دریچه قلب) درگیر شود، منجر به یک بیماری قلبی مزمن به نام روماتیسم قلبی می شود. علائم بالینی این بیماری ممکن است 5 تا 10 سال پس از دوره تب روماتیسمی رخ ندهد.

به گفته انجمن قلب آمریکا (AHA)، بیشتر موارد تنگی میترال در آمریکا، در بزرگسالانی است که تب روماتیسمی را قبل از استفاده گسترده از آنتی بیوتیک ها داشته اند و بیشتر احتمال دارد در افرادی رخ دهد که از کشورهایی که تب روماتیسمی در آن ها رایج است نقل مکان کنند.

مقاله پیشنهادی دکتر آرزوخسروی : گلودرد چرکی و احتمال روماتیسم قلبی
آیا گلودرد چرکی باعث روماتیسم قلبی می شود

۲- زخم

زخم عاملی است که برخی افراد را نسبت به سایرین به تنگی این دریچه حساس تر می کند. زنان نسبت به مردان در معرض خطر بیشتری هستند.

۳- نقص مادرزادی

نقص مادرزادی قلب ممکن است سبب ایجاد تنگی دریچه قلب در کودک شود. نوزادان متولد شده با این بیماری معمولا به جراحی نیاز دارند.

در موارد نادر، رسوب کلسیم روی دریچه ی میترال ممکن است باعث ایجاد تنگی در آن شود. علل نادر تر برای تنگی دریچه میترال عبارتند از:

  • تومورها
  • لخته شدن خون
  • پرتو درمانی
  • رسوب کلسیم روی دریچه
  • نقص مادرزادی قلبی

علائم تنگی دریچه میترال قلب در بزرگسالان

این مشکل دریچه ای در بزرگسالان معمولا منجر به تنگی نفس، به ویژه در هنگام ورزش یا دراز کشیدن می شود. علائم شایع دیگر شامل موارد زیر می باشد:

  • سرفه، با یا بدون خون
  • درد قفسه سینه یا ناراحتی قفسه سینه
  • خستگی
  • تورم در مچ پا و یا پا
  • عفونت تنفسی

چنانچه علائم ذکر شده را در خود یا هر یک از عزیزانتان مشاهده می کنید ، ضروریست به منظور تشخیص دقیق و درمان به موقع به پزشک متخصص مراجعه کنید.

چنانچه شدید باشد، ممکن است احساس لرزش یا تپش قلب داشته باشید. به ندرت، ممکن است در قفسه سینه احساس ناراحتی کنید. ممکن است در قفسه سینه احساس تنگی یا سنگینی داشته باشد، یا ممکن است دردی را احساس کنید که به خارج از قفسه سینه انتشار مى یابد.

در بعضی موارد، ممکن است علامتدار نباشد، یا علائم فقط در طی فعالیت ظاهر شوند. همچنین ممکن است علائم خود را زمانی که بدن تحت فشار است مانند عفونت یا حاملگی نشان دهند.

علاوه بر نشانه های رایج، کودکان مبتلا به این مشکل ممکن است رشد کندتری داشته باشند.

تنگی دریچه میترال قلب در بزرگسالان و تنگی نفس

اگرچه یکی از علائم افتادگی دریچه میترال و تنگی دریچه میترال (به طور کلی نارسایی دریچه میترال) تنگی نفس می باشد، اما باید بدانیم همیشه تنگی نفس به معنای مشکل دریچه میترال نیست و در موارد بسیار شدید باید به دکتر متخصص قلب و  عروق برای تشخیص نارسایی دریچه مراجعه نمود.

آیا تنگی دریچه میترال قلب خطرناک است؟

موارد حاد و شدید اگر تشخیص داده نشود یا درمان نشود، خطرناک است و می تواند منجر به عوارض جدی شود. اختلالات دریچه ای حاد در صورت درمان به موقع می تواند عوارض جزئی را در فرد ایجاد کند.

تنگی دریچه میترال قلب، اغلب منجر به ایجاد آریتمی (ضربان قلب نامنظم) می شود. در بسیاری از موارد فیبریلاسیون دهلیزی، که در آن دهلیز لرزش نابجا دارد اتفاق می افتد.

از دیگر خطرات آن در صورت درمان نشدن به موقع میتوان به بیماری اندوکاردیت (عفونت قلب) و نارسایی قلبی اشاره کرد.

همچنین میتواند تاثیرات سوئی بر ریه ها داشته باشد. به این شکل که، مایع در ریه ها جمع می شود (ادم ریوی) و ممکن است فشار خون ریوی ایجاد شود.

تشخیص تنگی دریچه میترال قلب بزرگسالان در مطب دکتر آرزو خسروی

در اینجا چندین تست وجود دارد که متخصص قلب و عروق می تواند برای تشخیص تنگی دریچه قلب استفاده کند:

✔ معاینه فیزیکی

پزشک متخصص قلب و عروق با استتوسکوپ (گوشی پزشکی) به قلب گوش می دهد. در افراد مبتلا به این بیماری، از قلب اغلب صداهای غیرعادی شنیده می شود. سوفل قلبی (نوعی صدای غیر عادی دیگر)، ضربان نامنظم و تجمع مایع در ریه ها، همه شاخص های وجود اختلال در این دریچه هستند.

✔ تصویر برداری

 ممکن است پزشک از انواع تصویربرداری ها برای تایید تشخیص یا یافتن علت اصلی مشکل، استفاده کند:

1- اکوکاردیوگرافی، تصویری از ساختار و عملکرد قلب می دهد که توسط امواج اولتراسوند تولید می شود که رایج ترین آموزش تشخیصی است. آزمایش اکوکاردیوگرافی در مطب دکتر آرزو خسروی فلوشیپ اکو انجام می شود. جهت دریافت نوبت اکو با مطب تماس بگیرید.

2- عکس قفسه سینه با اشعه ایکس، تصاویری از قلب و ریه ها را فراهم می کند.

3- اکوکاردیوگرافی از طریق مری (TEE)، با رسیدن امواج فراصوت به مری تصویری از قلب ایجاد می شود. این روش تصویر بردارى دقیق تری از یک اکو سنتی ایجاد می کند، زیرا مری درست پشت قلب قرار دارد. اکو مری در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود. برای مشاهده فیلم اکو مری روی لینک زیر کلیک کنید.

فیلم اکو مری

4- کاتتریزاسیون قلب، یک لوله ی بلند و نازک است که به بازو، بالای ران یا گردن وارد می شود و به قلب می رسد. این کار به دکتر اجازه ی انجام انواع تست ها، از جمله گرفتن یک تصویر از عروق خونی قلب را می دهد. این روش تهاجمی و خطرناک و در عین حال دقیق ترین روش است.

دکتر آرزو خسروی بهترین فوق تخصص دریچه میترال قلب

تست هایی برای ضربان نامنظم قلب

تست هایی که می توانند ضربان غیر طبیعی قلب را نشان دهند عبارتند از:

نوار قلب

فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می کند. تست نوار قلب در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود. 

نظارت با هولتر

فعالیت الکتریکی قلب را با استفاده از یک دستگاه مانیتور قابل حمل در طول مدت 24 تا 48 ساعت ثبت می کند.

آزمایش هولتر در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود. 

تست استرس اکو

شما فعالیت هوازی متوسط انجام می دهید و پزشک شما را در حین تمرین پایش می کند، این کار برای نظارت بر عملکرد قلب حین استرس فیزیکی است. آزمایش استرس اکو در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود. 

درمان تنگی دریچه میترال قلب بزرگسالان 

درمان تنگی دریچه قلب می تواند بسته به نشانه های شما و شدت بیماری خیلی متفاوت باشد. اگر هیچ علامتی ندارید و فقط تنگی متوسط دریچه میترال دارید، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشید.

داروها

اگر تنگی دریچه میترال باعث ایجاد علائم شود، پزشک ممکن است دارو تجویز کند. اگر چه در حقیقت مشکل دریچه میترال را حل نمی کنند، اما می توانند به درمان علائم شما کمک کنند. انواع داروهایی که ممکن است پزشک شما تجویز کند عبارتند از:

  • ضد انعقاد ها (رقیق کننده ى خون)
  • دیورتیک ها (برای کاهش تولید مایع از طریق افزایش تولید ادرار)
  • آنتی آریتمی ها (برای درمان ضربان های غیر طبیعی قلب)
  • مسدود کننده های بتا (برای کاهش سرعت ضربان قلب)

جراحی قلب باز برای ترمیم بیماری های دریچه میترال

جراح قلب و عروق در جراحی قلب باز که با برش قفسه سینه انجام می شود به جراحی دریچه میترال میپردازد.

روش کمتر تهاجمی برای درمان دریچه میترال

درمان بیماری های دریچه میترال همچنین می تواند از روش جراحی قلب کمتر تهاجمی هم صورت بگیرد که از برش های کوچکتر در قفسه سینه استفاده می شود. در ترمیم دریچه میترال به روش جراحی قلب کمتر تهاجمی بیمار با بستری کوتاه مدت در بیمارستان، بهبودی سریع‌تر و درد کمتری نسبت به جراحی قلب باز را تجربه می کند.

✅ افتادگی دریچه میترال قلب درمان قطعی دارد؟ دکتر خسروی در این مورد پاسخ میدهند. لطفا روی لینک زیر کلیک کنید.

درمان افتادگی دریچه میترال

جراحی میترال با استفاده از ربات

این روش نیز نوعی جراحی کمتر تهاجمی است که در آن جراح قلب و عروق از ربات های مخصوص استفاده می کند.

جراحی دریچه میترال با ربات

استفاده از کاتتر برای درمان تنگی دریچه میترال

در این روش پزشک فوق تخصص قلب با استفاده از کاتتر به درمان بیمار میپردازد. به این شکل که:  لوله ای نازک و انعطاف پذیر به نام کاتتر را در رگ قرار میدهد و آن را به سمت قلب هدایت میکند. و از این طریق دریچه میترال را ترمیم میکند.

در جراحی میترال چه اتفاقی می افتد؟

جراح میتواند حین ترمیم دریچه میترال :

  • سوراخ موجود در دریچه قلب را ببندد
  • لبه های دریچه را دوباره به یکدیگر متصل کند
  • بافت اضافی را از دریچه جدا کنید تا لبه ها به درستی و کامل بسته شوند
  • ساختار دریچه میترال را با تعویض طناب هایی که به آن متصل هستند، ترمیم کند
  • لبه های دریچه میترال را که تخریب شده اند جدا کند

سایر روش های ترمیم دریچه میترال عبارتند از:

  • آنولوپلاستی

در این روش جراح قلب و عروق حلقه اطراف دریچه را سفت یا تقویت می کند.

  • والولوپلاستی

در ترمیم دریچه میترال به روش والولوپلاستی که بالن والوتومی نیز نامیده می شود، کاتتری با دهانه باریک که یک بالون به نوک آن متصل شده است را وارد سرخرگ بازو یا کشاله ران کرده و سپس به سمت دریچه میترال هدایت می کند. بالن پس از رسیدن به محل مورد نظر باد می شود و دریچه میترال را باز می کند. در نهایتپس از باز شدن دریچه میترال، بالون خالی می شود و کاتتر و بالون از رگ خارج می شوند.

  • گیره دریچه میترال

در این روش، جراح یک کاتتر را با یک گیره که به انتهای آن متصل شده است را از راه شریانی در کشاله ران به طرف دریچه میترال هدایت می کند. از این گیره برای رفع پارگی یا نشتی لت دریچه میترال استفاده می شود. اگر نارسایی دریچه میترال شدید باشد و جراحی میترال برای بیمار ممکن نباشد، جراح قلب میتواند این روش درمانی را به شما توصیه کند.

  • تعویض دریچه میترال

طی تعویض دریچه میترال، جراح قلب این دریچه را برمی دارد و آن را با یک دریچه مکانیکی یا یک دریچه ساخته شده از بافت حیوانی، (دریچه بافت بیولوژیکی) جایگزین می کند. معمولاً پس از جراحی ترمیم یا تعویض دریچه، بیمار یک روز یا بیشتر، در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان (ICU) بستری می شود. 

بهترین روش برای بهبود نتایج

اگرچه تغییر شیوه زندگی نمی تواند تنگی دریچه میترال را اصلاح کند، ولی ممکن است علائم شما را تسکین دهد یا از بدتر شدن مشکل جلوگیری کند.

دکتر شما ممکن است پیشنهاد تغییر رژیم غذایی دهد، که شامل مصرف کمتر الکل، کافئین، تحریک کننده های دیگر (مثل داروهای سرماخوردگی و ضد سرفه) و نمک می باشد.

شما باید وزن خود را مناسب نگه دارید، پزشک ممکن است در این راستا به شما ورزش هایی آموزش دهد زیرا ورزش ها باید متناسب با شرایط شما باشد چون ورزش های سنگین می توانند علائم را بدتر کنند.


دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و فلوشیپ اکوکاردیوگرافی. عضو انجمن اکوکاردیوگرافی ایران، آمریکا و اروپا
جهت مراجعه حضوری به مطب با شماره 02122894086 تماس بگیرید.