آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب | علائم، خطرات و درمان |

برای آپنه خواب به چه دکتری مراجعه کنیم؟

در صورت ابتلا به مشکل وقفه تنفسی از نوع انسدادی میتوانید به دکتر متخصص گوش و حلق و بینى مراجعه کنید تا عامل بروز هرگونه گرفتگی بینی یا گلو بررسی و درمان شود. براى ارزیابی وقفه تنفسی در خواب مرکزى باید به دکتر متخصص قلب یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

برای اطلاع از قیمت و انجام تست آپنه خواب در خانه با مطب دکتر آرزو خسروی متخصص قلب تماس بگیرید.

انواع اصلی وقفه تنفسی در خواب

آپنه انسدادی 

این نوع وقفه تنفسی شایع تر است که وقتی عضلات گلو و حلق شل مى شوند، رخ می دهد.

آپنه مرکزی 

زمانی اتفاق می افتد که مغز سیگنال های مناسب برای کنترل عضلات تنفسى را ارسال نمی کند.

سندرم آپنه پیچیده

زمانی رخ می دهد که کسی هر دو آپنه انسدادی و مرکزی را داشته باشد.

علائم آپنه خواب

علائم و نشانه های وقفه تنفسی انسدادی و مرکزی همپوشانی دارند، که گاهی تشخیص را سخت مىکند. شایع ترین علائم و نشانه ها عبارتند از:

• خروپف با صدای بلند، که معمولا در انسدادی بیشتر است
• قطع موقت تنفس در خواب که توسط فرد دیگرى دیده شده باشد
• بیداری ناگهانی همراه با تنگى نفس، که احتمالا نشان دهنده مشکل تنفسی از نوع مرکزی است
• بیدار شدن با دهان خشک یا گلودرد
• سردرد صبحگاهی
• بی خوابی
• خواب بیش از حد در طول روز
• مشکلات تمرکز
• زود رنجی

چنانچه هر یک از علائم فوق را در خود یا عزیزانتان مشاهده می کنید، ضروریست جهت تشخیص دقیق و صحیح به متخصص قلب و عروق مراجعه و نسبت به درمان به موقع اقدام کنید.

علل بروز 

علل آپنه انسدادی

زمانى رخ می دهد که عضلات پشت گلو شما شل شوند. این ماهیچه ها از کام نرم، مثلث آویزان شده از کام نرم، لوزه ها، دیواره های جانبی گلو و زبان پشتیبانی می کنند.

هنگامی که ماهیچه ها شل می شوند، راه های هوایی در حین نفس کشیدن تنگ یا بسته می شوند و شما نمی توانید نفس کافی دریافت کنید. این امر ممکن است سطح اکسیژن را در خون شما کاهش دهد.

مغز این ناتوانی در تنفس را متوجه شده و شما را از خواب می کند تا راه هاى هوایی باز شوند . این بیداری معمولا خیلی کوتاه است که شما آن را به یاد نمی آورید.

ممکن است در این حین خروپف کنید یا صداى دیگرى ایجادکنید . تمام شب این الگو می تواند در هر ساعت پنج تا سى بار تکرار شود. این اختلالات باعث کاهش توانایی شما در رسیدن به فازهای عمیق و آرام بخش خواب می شود و احتمالا در طول ساعات خواب بیدار خواهید شد.

افراد مبتلا به وقفه تنفسی از نوع انسدادی، ممکن است متوجه بیدارى شب نشوند و  در واقع، برخى فکر می کنند که تمام شب را به خوبی مى خوابند.

علل آپنه مرکزی

کمتر رایج است و زمانی رخ می دهد که مغز شما قادر به انتقال سیگنال به عضلات تنفسی شما نیست. به این معنی است که شما برای مدت کوتاهی نفس نمی کشید. ممکن است با تنگی نفس بیدار شوید یا زمان زیادی خوابتان نبرد .

چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟

این مشکل تنفسی می تواند بر روى هر کسی، حتی کودکان تاثیر بگذارد. اما عوامل خاصی باعث افزایش احتمال ابتلا به آن می شوند:

آپنه انسدادی

اضافه وزن: افرادی که چاق هستند، چهار برابر افراد طبیعى در معرض خطر ابتلا به این وقفه تنفسی هستند . رسوبات چربی در اطراف راه هاى هوایی فوقانی ممکن است تنفس شما را مختل کند. اما همه کسانی که مبتلا هستند، دارای اضافه وزن نیستند.

دور گردن: افرادیکه گردن ضخیم ترى دارند ممکن است راه های هوایی باریکى داشته باشند. در مردان اگر دور گردن 43 سانتیمتر و بیشتر باشد، خطر بیشتر مى شود. در زنان اگر گردن حدود (38 سانتیمتر) یا بیشتر باشد، خطر افزایش می یابد.

راه هوایی باریک: ممکن است یک گلوى شما به طور طبیعی باریک باشد. یا ممکن است لوزه ها یا آدنوئید ها بزرگ شوند و راه هوایی را مسدود کنند، مخصوصا در کودکان مبتلا به وقفه تنفسی در خواب.

جنسیت مردانه: مردان دو برابر بیشتر از زنان احتمال ابتلا را دارند. با این حال، در زنان در صورت داشتن اضافه وزن، خطر ابتلا به این بیماری افزایش می یابد .هم چنین خطر آن ها پس از یائسگی نیز افزایش می یابد.

سن بالا: این مسئله عمدتاً در افراد مسن رخ می دهد.

سابقه خانوادگی: اگر اعضاى خانواده شما مبتلا به این مشکل تنفسی هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرید.

مصرف الکل یا آرام بخش ها: این مواد باعث شل شدن عضلات گلو مى شوند.

سیگار کشیدن: سیگاری ها سه برابر بیشتر از افرادى که هرگز سیگار نکشیدند در معرض ابتلا به آپنه انسدادی هستند. سیگار کشیدن ممکن است میزان التهاب و احتباس مایعات در راه هوایی فوقانى را افزایش دهد. این خطر احتمالا بعد از ترک سیگارکم می شود.

گرفتگی بینی: اگر دچار مشکل تنفسى در بینی خود هستید ( چه از نظر آناتومى و چه آلرژی ) احتمال بیشتری برای ابتلا به وقفه تنفسی از نوع انسدادی دارید.

آپنه مرکزی

سن بالا: مردان مسن و سالخوردگان بیشتر در معرض این نوع از مشکل تنفسی قرار دارند.

اختلالات قلبى: افراد مبتلا به نارسایی احتقانی قلب در معرض خطر این نوع از وقفه تنفسی هستند.

استفاده از داروهای ضد درد:  داروهای مخدر، به ویژه داروهای طولانی مدت مانند متادون، خطر آپنه مرکزی را افزایش می دهند.

سکته ى مغزی: افرادی که دچار سکته ى مغزی شده اند در معرض خطر وقفه تنفسی مرکزی یا پیچیده قرار دارند.

آیا آپنه خواب خطرناک است؟

دکتر آرزو خسروی عضو انجمن قلب و عروق ایران، اروپا و آمریکا در ارتباط با این موضوع معتقد هستند که “وقفه تنفسی در خواب به صورت مستقیم سلامت قلب و عروق را تهدید میکند. همچنین احتمال ابتلا به اضافه وزن، حمله قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع 2 و بیماری های سندرم متابولیک را افزایش می دهد”

بیماری های سندرم متابولیک با کلسترول بالا، قند خون بالا و دیابت و فشار خون بالا ارتباط دارد.

توجه به این نکته مهم است که همه افراد مبتلا به وقفه تنفسی، اضافه وزن ندارند و لزوماً چاق نیستند.

این اختلال شایع می تواند باعث نوسانات خلقی و بیحالی، خستگی و خواب آلودگی در طی روز شود.

عوارض آپنه خواب

در صورتی که این بیماری به موقع درمان نشود میتواند خطرناک باشد و عوارضی از خود به جای بگذارد. عوارضی مانند:

• خستگی در طول روز
• خشکی دهان یا گلودرد
• بیدار شدن ناگهانی در طول شب
•  سردرد
• افسردگی یا اضطراب
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• عرق شبانه
• اختلال عملکرد جنسی
• مشکل در خوابیدن
• مشکل در تمرکز
• فشار خون بالا یا مشکلات قلبى
• افزایش خطر حمله قلبى با وقفه تنفسی از نوع انسدادى
• دیابت نوع 2
• سندرم متابولیک (این اختلال شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا، قند خون بالا و افزایش اندازه دور کمر است که با خطر بالاتر بیماری قلبی مرتبط است.)
• مشکلات کبدی

چنانچه شما هم این علائم را در خود مشاهده می کنید با مراجعه زود هنگام به متخصص قلب و بررسی علت بیماری نسبت به درمان به موقع اقدام کنید.

آپنه خواب و فشار خون

اختلال وقفه تنفسی در خواب میتواند در صورت عدم درمان به موقع باعث ابتلا به فشار خون بالا شود. در حقیقت وقفه تنفسی ارتباط مستقیمی با فشار خون بالا دارد.

📌13 خوراکی در منزل برای پایین آوردن فوری فشار خون

تست آپنه خواب در خانه

بیمارانی که دچار وقفه تنفسی در خواب هستند با انجام یک مرحله آزمایش در خانه میتوانند نوع وقفه تنفسی خود را بررسی کنند. در این آزمایش ساده که برای تشخیص اختلالات خواب مورد استفاده قرار میگیرد پارامتر هایی مانند :امواج مغزی، مقدار اکسیژن خون، ضربان قلب و تنفس، حرکات پاها و چشم ها در طول خواب ثبت می شود.

این آزمایش در خانه به این صورت انجام می شود که تکنسین دستگاه را قبل از خواب شب به شما متصل میکند تا در زمانی که شما در حال خواب هستید دستگاه ثبت اختلالات خواب، گزارش هایی از ضربان قلب و مقدار اکسیژن خون و … را به صورت دقیق ضبط کند.

هم چنین آموزش های لازم در مورد باز کردن دستگاه به شما داده خواهد شد. روز بعد دستگاه را به مرکز تحویل میدهید و ظرف مدت 20 دقیقه گزارش خواب شما آماده می شود و در اختیار شما قرار داده می شود.

پس از آن با ارائه این گزارش کامل از خواب به متخصص قلب میتوانید نسبت به درمان بیماری تنفسی خود اقدام کنید.

این آزمایش در خانه و در بیمارستان قابل انجام است با این تفاوت که هزینه انجام آزمایش در خانه بسیار مقرون به صرفه تر از انجام آزمایش در بیمارستان است.

افرادی که دچار این مشکل تنفسی هستند به دلیل مسدود بودن راه تنفسی بینی و انجام تنفس از طریق دهان، ممکن است در طول شب به علت خشکی دهان از خواب بیدار شوند.

جالب است بدانید خروپف اگرچه آزاردهنده است، اما با وقفه تنفسی در خواب یکسان نیست.

خروپف تنها صدایی است که در صورت وجود مقاومت در راه هوایی گلو ایجاد می شود. ممکن است فردی حین خواب خروپوف کند در حالی که به وقفه تنفسی مبتلا نیست و حتی ممکن است بدون خروپف زیاد دچار این مشکل تنفسی باشید.

آپنه خواب چه زمانی اتفاق می افتد؟

درست زمانی که ماهیچه‌های گلو حین خواب شل می‌شوند و راه هوایی را مسدود میکنند رخ می دهد. در حقیقت این ماهیچه ها با شل شدن و انسداد راه های تنفسی، از دریافت هوای کافی جلوگیری می‌شود. در این اختلال، تنفس میتواند هر بار 10 ثانیه یا بیشتر متوقف شود.

تشخیص وقفه تنفسی در خواب در مطب دکتر آرزو خسروی

پزشک ممکن است بر اساس علائم و نشانه هایتان شما را ارزیابی کند یا شما را به مرکز اختلال خواب ارجاع دهد. در آنجا، یک متخصص خواب می تواند به شما در تصمیم گیری در مورد نیاز شما برای ارزیابی بیشتر کمک کند.

چنین ارزشیابی اغلب شامل نظارت یک روزه تنفس و دیگر فعالیت های بدن در طول خواب است. تست خواب در خانه نیز ممکن است یک گزینه باشد. تست های تشخیص وقفه تنفسی در خواب ممکن است شامل موارد زیر باشند:

پولیسومنوگرافی شبانه

در طول این آزمایش به شما تجهیزاتی وصل مى شود که فعالیت قلب، ریه ، مغز، الگوهای تنفس، حرکات دست و پا و میزان اکسیژن خون را در حالی که در خواب هستید، کنترل شود.

تست خواب در خانه

در برخی موارد، پزشک ممکن است تست های ساده ای که برای تشخیص بیماری در خانه استفاده می شود، به شما ارائه دهد. این آزمایش ها معمولا شامل اندازه گیری ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، جریان هوا و الگوهای تنفسی می باشند. اگر به این مشکل مبتلا باشید، نتایج آزمایش هاکاهش سطح اکسیژن خون در طی خواب را نشان می دهدکه با بیداری افزایش می یابد.

اگر نتایج غیر طبیعی باشد، ممکن است پزشک بتواند بدون تست های دیگر درمان را شروع کند. دستگاه های نظارت قابل حمل همه موارد وقفه تنفسی در خواب را تشخیص نمی دهند، بنابراین ممکن است با نتایج طبیعى آن پزشک توصیه به پولیسومنوگرافی کند .

درمان آپنه خواب متوسط 

برای موارد ملایم، پزشک ممکن است فقط تغییرات شیوه زندگی، مانند کم کردن وزن برای افرادی که اضافه وزن دارند یا ترک سیگار را توصیه کند. و اگر آلرژی بینی دارید، پزشک توصیه به درمان آلرژی می کند. اگر این اقدامات علائم و نشانه های شما را بهبود ندهند و یا مشکل شما متوسط ​​تا شدید باشد، درمان های دیگرى نیز موجود است.

بعضی از دستگاه ها می توانند راه هوایی مسدود شده را باز کنند. در موارد دیگر، جراحی ممکن است ضروری باشد.

درمان آپنه انسدادی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فشار مثبت پیوسته مسیر جریان هوا
• سایر دستگاه های فشار هوایی
• فشار مثبت هوایی بازدمى
• دستگاه هاى دهانى

 جراحی

• برداشت بافت
• تغییر موقعیت فک
• ایمپلنت ها
• ایجاد یک گذرگاه هوایی جدید (تراکئوستومی)
• جراحی بینی برای از بین بردن پولیپ یا راست کردن غضروف کشیده شده بین بینی ها
• جراحی برای حذف لوزه ها یا آدنوئید های بزرگ شده

درمان آپنه مرکزی و پیچیده 

ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درمان مشکلات ایجادکننده این مشکل تنفسی
• اکسیژن اضافی
• دستگاه تهویه سازگار
• فشار مثبت پیوسته مسیر جریان هوا

تغییر شیوه زندگی و درمان های خانگی وقفه تنفسی در خواب

• رساندن وزن به مقدار نرمال
• ورزش کردن
• اجتناب از الکل و داروهای خاص مانند آرام بخش و قرص های خواب آور.
• خوابیدن به پهلو و یا شکم به جای پشت
• باز نگه داشتن ورودى بینی در شب
• ترک کردن سیگار