آدرس مطب دکتر آرزو خسروی: تهران، خیابان ولیعصر، جنوب به شمال، نرسیده به توانیر، بن بست بخشندگان، ساختمان مدیکو + سنتر، طبقه ۷، واحد ۷۰۱.

درباره دکتر

دکتر آرزو خسروی – متخصص قلب و عروق، فلوشیپ اکو کاردیوگرافی
عضو هیئت علمی و دانشیار دانشگاه
رئیس بخش اکوکاردیوگرافی بیمارستان بقیه الله اعظم
عضو انجمن قلب و عروق ایران
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی ایران
عضو انجمن قلب اروپا (ESC)
عضو انجمن اکوکاردیوگرافی و تصویربرداری اروپا (EACVI)
عضو انجمن اکو کاردیوگرافی آمریکا (ASE)
عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات اترواسکلروز

کاردیومیوپاتی پری پارتوم در بارداری

فهرست مطالب

بزرگ شدن قلب در بارداری یا کاردیومیوپاتی پری پارتوم (علائم و درمان)

بزرگ شدن قلب در بارداری که با عنوان کاردیومیوپاتی در بارداری یا کاردیومیوپاتی پری پارتوم نیز شناخته می شود، کاردیومیوپاتی پری پارتیوم نوع نادری از نارسایی قلبی است که در طول بارداری یا بلافاصله پس از زایمان رخ می دهد. این وضعیت عضله قلب را ضعیف می کند و باعث بزرگ شدن قلب می شود.

کاردیومیوپاتی در بارداری یا پری پارتوم، نوعی از بیماری کاردیومیوپاتی است که در آن حفره های قلب بزرگ شده و عضله قلب ضعیف می شود. این وضعیت منجر به کاهش درصد تخلیه شدن خون از بطن چپ قلب، در هر تپش می گردد.

چنین شرایطی به کاهش جریان خون منجر شده و قلب دیگر همچون گذشته نمی تواند نیاز اعضای بدن را به اکسیژن  تامین کند. این وضعیت ریه ها، کبد و دیگر دستگاه های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.

تشخیص کاردیومیوپاتی بارداری یا پری پارتوم در مطب دکتر خسروی

از آنجایی که علائم نارسایی قلبی مانند تورم در دست و پا و تنگی نفس مشابه علائم سه ماهه سوم بارداری هستند، تشخیص کاردیومیوپاتی و بزرگ شدن قلب در بارداری می تواند دشوار باشد. موارد شدیدتر شامل تنگی نفس شدید و تورم طولانی مدت پس از زایمان می شوند.

دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق در طول یک معاینه فیزیکی، نشانه های وجود مایع را در ریه ها بررسی می کنند. برای شنیدن کراکل های (نوعی صدا) ریوی، ضربان سریع قلب یا صداهای غیر عادی آن، از یک استتوسکوپ (گوشی پزشکی) استفاده می شود. دکتر آرزو خسروی در مواردی با انجام آزمایش اکوکاردیوگرافی که در آن عملکرد کاهش یافته قلب بیمار مبتلا به کاردیومیوپاتی نشان داده میشود به تشخیص بیماری میپردازند.

کاردیومیوپاتی پری پارتوم
بزرگ دن قلب در بارداری

کاردیومیوپاتی یا بزرگ شدن قلب در بارداری هنگامی تشخیص داده می شود که سه معیار زیر وجود داشته باشند:

  • نارسایی قلبی در ماه آخر بارداری یا در 5 ماه اول پس از زایمان بروز کند.
  • عملکرد پمپاژ قلب کاهش یافته و کسر تخلیه (EF) آن کمتر از 45 درصد باشد: کسر تخلیه معمولا به وسیله یک آزمایش اکوکاردیوگرام مشخص می شود. کسر تخلیه مقدار خونی است که بطن چپ در هر بار انقباض به بیرون از خود پمپاژ می کند. عدد یک کسر تخلیه عادی می تواند بین 55 تا 70 باشد.
  • برای نارسایی قلبی به همراه کاهش کسر تخلیه، هیچ علت دیگری یافت نشود.

آزمایش های خون آزمایشگاهی نیز در تشخیص این بیماری کمک کننده هستند. این موارد شامل ارزیابی کلیه، کبد، عملکرد تیروئید، آزمایش های ارزیابی الکترولیت ها از جمله سدیم و پتاسیم و همچنین یک آزمایش شمارش کامل سلول های خونی برای بررسی وجود آنمی (کم خونی) یا عفونت می شوند. علاوه بر آن، نشانگرهای استرس و آسیب قلبی می توانند برای ارزیابی سطح خطر استفاده شوند.

علائم کاردیومیوپاتی پری پارتوم در خانم های باردار

بزرگ شدن قلب در بارداری با نشانه هایی همراه است از جمله:

  • خستگی
  • احساس ضربان سریع قلب یا جا افتادن برخی ضربان های قلبی (تپش قلب)
  • تنگی نفس به دنبال فعالیت و یا در هنگام صاف دراز کشیدن
  • تورم مچ پا
  • تورم رگ های گردنی
  • فشار خون پایین یا افت فشار خون در هنگام ایستادن

شدت علائم در بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی پری پارتوم طبقه بندی شود. این دسته بندی از قرار زیر است:

  • دسته 1: بیماری بدون علامت است.
  • دسته 2: علائم خفیف بوده و علائم یا تاثیر بر عملکرد تنها در هنگام فعالیت شدید بروز می دهند.
  • دسته3: علائم با میزان اندکی فعالیت بروز می دهند.
  • دسته 4: علائم در حالت استراحت بروز می دهند.

برای ارتباط با نوبت دهی مطب دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق و فلوشیپ اکوکاردیوگرافی با ۰۲۱۲۲۸۹۴۰۸۶ تماس بگیرید.

عوامل ایجاد کننده کاردیومیوپاتی در بارداری یا پری پارتوم  

علت زمینه ای بزرگ شدن قلب در بارداری مشخص نیست. نمونه برداری های قلبی در برخی موارد نشان داد که این مادران باردار در عضله قلب خود به التهاب مبتلا بودند. این مورد می تواند به دلیل بیماری ویروسی قبلی یا پاسخ ایمنی غیر عادی باشد.

دیگر عوامل احتمالی شامل تغذیه نامناسب، اسپاسم عروق کرونر، بیماری عروق کوچک و نقص دفاع آنتی اکسیدانی می شوند. همچنین، ژنتیک نیز می تواند در این پدیده نقش ایفا کند.

در ابتدا تصور بر این بود که این بیماری در خانم های بالاتر از 30 سال شیوع بیشتری دارد اما از آن زمان تا کنون ابتلا به کاردیومیوپاتی بارداری در طیف وسیعی از محدوده های سنی گزارش شده است. عوامل خطر این بیماری شامل موارد زیر می شوند:

  • چاقی
  • سابقه اختلالات قلبی مانند میوکاردیت (التهاب عضله قلب)
  • مصرف دارو هایی خاص
  • مصرف سیگار
  • اعتیاد به الکل
  • بارداری های متعدد
  • تغذیه نامناسب
بزرگ شدن قلب در بارداری
بزرگ شدن قلب در بارداری

روش های درمان کاردیومیوپاتی پری پارتوم

هدف اصلی درمان بزرگ شدن قلب در بارداری و کاردیومیوپاتی پری پارتوم، جلوگیری از تجمع مایعات اضافی در ریه ها و کمک به بهبود عملکرد قلب تا حداکثر میزان ممکن است.

زنان بسیاری پس از درمان، عملکرد عادی قلب خود را دوباره بدست آورده و یا وضعیت آن ها به وسیله مصرف داروها پایدار شده است. برخی موارد تا به نارسایی شدید قلبی پیشروی کرده و به حمایت مکانیکی یا پیوند قلب نیازمند می شوند.

چندین دسته دارویی وجود دارند که یک پزشک می تواند برای درمان علائم بیمار تجویز کند. همچنین این داروها انواعی دارند که برای زنانی که در حال شیردهی هستند ایمن تر می باشند. این دسته از داروها عبارتند از:

مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACEI): این داروها به قلب کمک می کنند تا عملکردی موثرتر داشته باشد.

بتا بلاکر ها: این داروها ضربان قلب را آهسته تر کرده تا قلب فرصت بهبود داشته باشد.

دیورتیک ها یا دارو های ادرار آور: این داروها احتباس مایعات در بدن را کاهش می دهند.

دیجیتال ها: این داروها از گیاه انگشتانه گرفته می شوند. بیش از 200 سال است که این گیاه برای درمان نارسایی قلبی به کار برده می شود. دیجیتال ها توانایی پمپاژ قلب را افزایش می دهند.

ضد انعقاد ها: این داروها به رقیق شدن خون کمک می کنند. بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی در بارداری مخصوصا در صورتی که کسر تخلیه آن ها بسیار پایین باشد، در معرض خطر بالای ابتلا به لخته های خونی قرار دارند.

مطلب مرتبط: علت ایجاد لخته خون در بارداری چیست؟

ممکن است پزشکان داشتن یک رژیم غذایی کم نمک، محدودیت مایعات یا وزن کشی روزانه را به بیمار توصیه کنند. افزایش وزن به میزان 1.3 تا 1.8 کیلوگرم یا بیشتر در مدت 1 یا 2 روز می تواند نشانگر تجمع مایعات باشد.

به زنانی که سیگار مصرف کرده و الکل می نوشند توصیه می شود که به این موارد پایان دهند زیرا چنین عاداتی می توانند علائم را بدتر کنند. نمونه برداری قلبی می تواند به تعیین این مورد کمک کند که علت زمینه ای کاردیومیوپاتی یک عفونت عضله قلب (میوکاردیت) می باشد یا خیر. با این حال، چنین فرایندی رایج نیست.

دکتر آرزو خسروی فلوشیپ اکوکاردیوگرافی
درمان بزرگ شدن قلب در بارداری در مطب دکتر آرزو خسروی

روش های پیشگیری از ابتلا به کاردیومیوپاتی پری پارتوم

جهت توسعه و حفظ یک قلب قوی زنان باید از مصرف سیگار و الکل اجتناب کرده، یک رژیم غذایی متعادل داشته و به طور معمول ورزش کنند. زنانی که به کاردیومیوپاتی پری پارتوم مبتلا می شوند در معرض خطر بالای ابتلا به همین بیماری در بارداری های آینده خود می باشند.

سایر درمان ها برای بزرگ شدن قلب در بارداری

تحقیقات در حال پیشرفت جهت دانستن علت کاردیومیوپاتی بارداری و ایجاد روش های درمانی جدید می باشند.

درمان های اصلاح کننده سیستم ایمنی، مانند گاما گلوبولین درون وریدی و جذب ایمنی امتحان شده اما اثبات نشده اند. همچنین، تحقیقات بر روی نقش پرولاکتین در کاردیومیوپاتی بارداری نیز متمرکز شده اند.

پرولاکتین هورمونی است که در اواخر بارداری و پس از زایمان از غده هیپوفیز ترشح شده و تولید شیر در سینه را تحریک می کند. با این حال، پرولاکتین می تواند به وسیله محدود سازی جریان خون و مرگ سلول ها اثرات نامطلوبی نیز بر روی عضله قلب بر جای بگذارد.

بروموکریپتین دارویی است که از ترشح پرولاکتین در غده هیپوز جلوگیری می کند. مطالعات اولیه بیان دارند که این دارو به درمان کاردیومیوپاتی پری پارتوم کمک می کند اما با این وجود تحقیقات بیشتری در این مورد نیاز می باشد.

 


دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی.‍‌‍‍‌‍‌‌‌‌‌
جهت مراجعه حضوری به مطب با شماره ۰۲۱۲۲۸۹۴۰۸۶ تماس بگیرید.