سوال بسیاری که مراجعین هنگام معاینه می پرسند این است که آیا مشکل قلبی با اکو مشخص می شود یا خیر؟ آیا باید بعد از متوجه شدن نتایج آن نگران بود؟ در این مقاله به این سوال پاسخ داده شده است.
اکوکاردیوگرافی یا اکو، یک سونوگرافی قلب است. این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب استفاده می‌کند. پزشکان می‌توانند از این تصویر برای تشخیص نارسایی قلبی و همچنین ارزیابی پیشرفت نارسایی قلبی استفاده کنند.
نارسایی قلبی زمانی است که قلب قادر به پمپاژ کافی اکسیژن و خون به بدن نیست. این بیماری خطر مرگ را افزایش می‌دهد و می‌تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. با این حال، درمان می‌تواند پیشرفت نارسایی قلبی را کند کرده و اکوکاردیوگرافی می‌تواند به تشخیص این بیماری و شناسایی گزینه‌های درمانی کمک کند.
اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب استفاده می‌کند. این امر به پزشک اجازه می‌دهد تا ببیند قلب چگونه خون را به طور موثر پمپاژ می‌کند.
در نارسایی قلبی، ممکن است قلب به اندازه کافی قوی نباشد که خون کافی را پمپاژ کند و این امر باعث کاهش کسر جهشی میشود. یا ممکن است عضله قلب به طور معمول منقبض شود، اما بطن‌های قلب شل نشوند و این امر باعث میشود تا بدن خون کافی را دریافت نکند.اکوکاردیوگرافی به پزشک اجازه می‌دهد تا هر دو سناریو را شناسایی کند.
این مقاله توضیح می‌دهد که چگونه مشکل قلبی با اکو مشخص می شود و به راه های درمان آن کمک می‌کند. همچنین جزئیات مربوط به نتایج، علائم کلی نارسایی قلبی، درمان و موارد دیگر را شرح می‌دهد.
چه زمانی اکو قلب تجویز می شود؟
اکوکاردیوگرافی معمولاً اولین آزمایشی است که پزشک برای تشخیص و نظارت بر نارسایی قلبی توصیه می‌کند. این روش می‌تواند کسر جهشی، آسیب به بطن‌ها و مشکلات مربوط به دریچه‌های قلب را تشخیص دهد.
همچنین سایر علل بالقوه مشکل قلبی با اکو شناسایی می شود. پزشک ممکن است در صورت مشاهده موارد زیر انجام اکوکاردیوگرافی را به شما توصیه کند:
- تپش قلب
- غش
- تنگی نفس
- فشار خون ریوی
- درد قفسه سینه
تشخیص مشکل قلبی با اکو چه چیزی را نشان می دهد؟
اکوکاردیوگرافی نوعی سونوگرافی است، بنابراین نیازی به نگرانی در مورد قرار گرفتن در معرض پرتو ندارید. در عوض، این تست تصویربرداری از امواج صوتی بی خطر برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب شما در زمان واقعی استفاده می کند.
هنگامی که اکوکاردیوگرافی انجام می دهیم، بلافاصله اندازه و شکل قلب شما و رگ های خونی که خون را از طریق قلب شما حمل می کنند را مشاهده می کنیم.
بسیاری از بیماری های قلبی با اکوکاردیوگرافی تشخیص داده می شوند زیرا با کمک این روش می توانیم موارد زیادی را مورد بررسی قرار دهیم. جزئیاتی مانند:
- اندازه حفره
- ضخامت دیواره عضلانی
- ساختار رگ های خونی
- دریچه ها و نحوه عملکرد آنها
- خون در حال جریان از طریق قلب شما
- لخته های خونی در قلب یا رگ های خونی شما
- تومورها در قلب شما
- مناطق آسیب عضلانی
- قدرت پمپاژ
- سلامت پریکارد (غشایی که قلب شما را احاطه کرده است)
برای به دست آوردن تمام اطلاعاتی که برای تشخیص علت علائم شما نیاز داریم، از انواع مختلف اکوکاردیوگرافی استفاده می کنیم.
چه مشکل قلبی با اکو مشخص می شود؟
علاوه بر تشخیص علت علائم شما، از اکوکاردیوگرافی برای برنامه ریزی درمان شما و نظارت بر اثرات درمان های جاری استفاده می کنیم.
در اینجا چند مورد از بیماری های قلبی که توسط اکوکاردیوگرافی آشکار می شوند، آورده شده است:
- نارسایی قلبی
- التهاب پریکارد
- مایع اطراف قلب
- نارسایی دریچه قلبی
- تنگی دریچه قلب (استنوز)
- بیماری عضله قلب (کاردیومیوپاتی)
- فیبریلاسیون دهلیزی و سایر آریتمی های قلبی
- بیماری عروق کرونر (آترواسکلروز)
- آسیب ناشی از حمله قلبی
- نقص های مادرزادی قلب
اکوکاردیوگرافی و تشخیص نارسایی قلبی
نارسایی قلبی به این معنی است که بدن خون کافی را از قلب دریافت نمی‌کند. این می‌تواند به دو دلیل رخ دهد:
1- کاهش کسر جهشی
این بدان معناست که قلب 40 درصد کمتر از خون داخل خود را پمپاژ می‌کند. این اتفاق زمانی می‌افتد که عضله قلب نتواند به طور موثر منقبض شود. این امر توانایی قلب را برای پمپاژ خون به بدن کاهش می‌دهد. پزشکان به این نوع نارسایی قلبی، نارسایی قلبی سیستولیک نیز می‌گویند.
2- حفظ کسر جهشی
این بدان معناست که عضله قلب به اندازه کافی قوی منقبض میشود، اما بطن‌ها نمی‌توانند به طور کامل شل شوند. این امر باعث کند شدن آزاد شدن خون از قلب و کاهش دسترسی بقیه اعضای بدن به خون میشود. پزشکان به این نوع نارسایی قلبی، نارسایی قلبی دیاستولیک می‌گویند.
اکوکاردیوگرافی از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از قلب استفاده می‌کند. این تصویر یک عکس واقعی از قلب نیست، اما پزشکان می‌توانند از آن برای درک بهتر آناتومی و عملکرد قلب استفاده کنند.
این تصویر می‌تواند کسر جهشی قلب را نشان دهد. همچنین ممکن است آسیب‌های وارد شده به قلب و بطن‌ها را نشان دهد که می‌تواند کسر جهشی استاندارد را کاهش دهد.
علائم نارسایی قلب
پزشک ممکن است در صورت مشاهده هر گونه علائم بیماری قلبی، اکوکاردیوگرافی را توصیه کند. برخی از علائم نارسایی قلب که ممکن است نیاز به آزمایش داشته باشند عبارتند از:
1- تنگی نفس
ممکن است فرد هنگام فعالیت دچار مشکل تنفسی شود. با وخیم تر شدن بیماری، ممکن است در هنگام استراحت یا دراز کشیدن دچار مشکل تنفس شوند. آنها ممکن است با نفس نفس زدن از خواب بیدار شوند.
2- تورم
فرد ممکن است دچار تورم، به خصوص در پاها یا مچ پا شود.
3- خستگی
فرد ممکن است انرژی کمی داشته باشد. این می تواند بر توانایی آنها در انجام فعالیت های روزانه تأثیر بگذارد.
4- سرفه
فرد ممکن است سرفه مزمن یا سرفه ای که هنگام دراز کشیدن بدتر می شود داشته باشد.
5- احتقان قفسه سینه
فرد ممکن است احساس احتقان در قفسه سینه داشته باشد.
انواع اکو کاردیوگرافی قلب
برای اینکه بتوانیم اطلاعات لازم را در مورد قلب شما به دست آوریم، می توانیم انواع مختلفی از اکوکاردیوگرافی را انجام دهیم. با توجه به شرایط خود، ممکن است شما یکی از موارد زیر را داشته باشید:
1- اکوکاردیوگرافی دو بعدی (2D Echo)
اکوکاردیوگرافی دو بعدی اساس تصویربرداری قلب است. این تکنیک به طور لحظه ای ساختارها و حرکات قلب را به صورت زنده (real-time) نشان می دهد. همچنین ممکن است نسخه سه بعدی (3D Echo) انجام دهیم که همان اطلاعات را اما با جزئیات بیشتر نشان می دهد.
2- اکوکاردیوگرافی داپلر (Doppler Echo)
اکوکاردیوگرافی داپلر یک تکنیک ویژه است که جریان خون را در رگ های خونی نشان می دهد. ما از داپلر برای تعیین مقدار خونی که با هر ضربان قلب پمپاژ می شود و تشخیص جریان خون غیر طبیعی استفاده می کنیم.
3- اکوکاردیوگرافی M-mode
این اکوکاردیوگرافی یک ردیابی یک بعدی از قلب شما ایجاد می کند که از آن برای اندازه گیری های دقیق استفاده می کنیم. به عنوان مثال، می توانیم اندازه قلب و حفره های آن و همچنین ضخامت دیواره عضلانی را به طور دقیق تعیین کنیم.
علت تجویز اکوکاردیوگرافی قلب چیست؟
پزشک شما به دلایل زیادی اکو را تجویز می کند. شرایطی که ممکن است به اکوکاردیوگرافی نیاز داشته باشید در ادامه آمده است:
1- علائم دارید و پزشک شما می خواهد اطلاعات بیشتری کسب کند (تشخیص مشکل یا رد علل احتمالی).
برای مثال، اگر درد قفسه سینه، تنگی نفس، خستگی، ضربان قلب نامنظم یا سایر علائم قلبی را تجربه می کنید، پزشک شما ممکن است برای تشخیص علت این علائم، اکوکاردیوگرافی تجویز کند.
2- پزشک شما فکر می کند که شما نوعی بیماری قلبی دارید.
اکو برای تشخیص مشکل خاص و کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن استفاده می شود. برای مثال، اگر پزشک شما مشکوک به نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلبی، کاردیومیوپاتی یا سایر بیماری های قلبی باشد، ممکن است اکوکاردیوگرافی را تجویز کند.
3- پزشک شما می خواهد شرایطی را که قبلا تشخیص داده شده است بررسی کند.
به عنوان مثال، برخی از افرادی که بیماری دریچه قلبی دارند، به طور مرتب به آزمایشات اکو نیاز دارند.
4- شما در حال آماده شدن برای جراحی یا عمل دیگری هستید.
اکوکاردیوگرافی ممکن است برای ارزیابی سلامت قلب شما قبل از جراحی خاص، مانند جراحی دریچه قلب، انجام شود.
5- پزشک شما می خواهد نتیجه جراحی یا عمل دیگری را بررسی کند.
اکوکاردیوگرافی ممکن است برای بررسی اینکه آیا جراحی یا سایر روش های درمانی قلب شما موفقیت آمیز بوده است یا خیر، استفاده شود.
منابع کمکی:
https://www.medicalnewstoday.com
دکتر آرزو خسروی متخصص اکو قلب خانم در تهران
