کاردیومیوپاتی یا بیماری ماهیچه قلب چیست؟

در زمان بروز کاردیومیوپاتی، عضله قلب، ممکن است ضخیم، سفت و یا نازک شده، یا با مواد ترشح شده در بدن که متعلق به قلب نیستند، پر شود. در نتیجه، توان پمپاژ قلب پایین می آید. این امر می تواند سبب به هم ریختن ضربان قلب و یا نشت خون به ریه یا سایر اعضای بدن و حتی انواع نارسایی قلبی شود.

کاردیومیوپاتی می تواند مادرزادی یا اکتسابی (ایجاد شده به علت سایر بیماری ها، مشکلات یا عوامل محیطی) باشد، و علت آن همیشه مشخص نیست.

انواع کاردیومیوپاتی قلب

انواع کاردیومیوپاتی عبارتند از:

• هایپرتروفیک

کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک بسیار رایج بوده و در تمام سنین اتفاق می افتد. این بیماری به یک اندازه بین زنان و مردان شایع است، و از هر پانصد نفر، یک نفر به آن مبتلا می شود.

کاردیومیوپاتی هایپرتروفیک زمانی اتفاق می افتد که عضله ی قلب بدون هیچ دلیل مشخصی، ضخیم یا بزرگ شود. معمولاً بطن، دریچه های پایینی قلب و سپتوم (غشائی که سمت چپ و راست قلب را از هم جدا می کند) ضخیم می شوند. منطقه ی ضخیم شده سبب باریکی یا بسته شدن بطن ها شده و پمپاژ را برای قلب، سخت می کند. این مشکل، همچنین می تواند سبب سفت شدن بطن ها، تغییراتی در دریچه میترال و تغییرات سلولی در بافت قلب شود.

• گشاد شده

کاردیومیوپاتی  گشاد شده زمانی اتفاق می افتد که بطن ها، بزرگ و ضعیف شوند. این مشکل معمولاً از بطن چپ شروع شده و به مرور به بطن راست هم می رسد. دریچه های ضعیف شده ی قلب، به خوبی قبل پمپاژ نکرده و کار قلب را سخت تر می کنند. به تدریج، قلب، توان پمپاژ کافی خود را از دست می دهد. این بیماری می تواند به لخته شدن خون، نارسایی قلبی، بیماری دریچه ی قلب، یا ضربان قلب نامنظم منجر شود.

•  محدود

کاردیومیوپاتی محدود زمانی اتفاق می افتد که بطن، سفت و خشک شده، اما دیواره های قلب، ضخیم نشوند. در نتیجه، بطن ها قادر به استراحت نبوده، و با حجم عادی از خون، پر نمی شوند. با پیشرفت بیماری، بطن ها درست پمپاژ نمی کنند و عضله ی قلب، ضعیف می شود. این مشکل می تواند باعث نارسایی قلبی و مشکلات دریچه ی قلب شود.

• دیسپلازی آریتمی زا در بطن راست

این بیماری نوعی نادر از کاردیومیوپاتی است که در آن بافت عضلانی بطن راست با بافتی فیبری و چرب، جایگزین می شود. این مشکل سبب تداخل در سیگنال های الکتریکی قلب، و در نهایت آریتمی می شود.

کاردیومیوپاتی در بارداری

کاردیومیوپاتی پری پارتوم که با نام کاردیومیوپاتی در بارداری نیز شناخته می شود، نوعی غیر شایع از نارسایی قلبی است که در ماه آخر بارداری یا حداکثر 5 ماه پس از زایمان بروز می یابد.

سایر انواع کاردیومیوپاتی

دیگر انواع کاردیومیوپاتی، در این گروه قرار دارند:

• عدم تراکم بطن چپ:

  زمانی اتفاق می افتد که بطن چپ دچار ترابکولاسیون (دخالت عضله، درون بطن) شود.

• کاردیومیوپاتی تاکوتسوبو:

  یا سندروم قلب شکسته، زمانی اتفاق می افتد که استرس بسیار زیاد، منجر به ایست عضله قلب شود. با وجود اینکه این بیماری نادر است، بیشتر در زنان و بعد از یائسگی اتفاق می افتد.

علت 

4 دلیل اصلی کاردیومیوپاتی عبارتند از:

• عفونت ویروسی

عفونت ویروسی قلب می تواند باعث آسیب دیدگی عضله قلب شود. اما این اتفاق ممکن است تا ماه ها یا مدت طولانی تری خود را نشان ندهد.

• الکل

مصرف بیش از حد الکل می تواند سبب آسیب به قلب و کبد شود. در بعضی از موارد این آسیب با ترک کامل الکل به طور کامل از بین می رود.

• سابقه ی خانوادگی

اگر سابقه کاردیومیوپاتی در خانواده ی شما وجود داشت، خطر ابتلا بیشتر می شود.

• حمله ی قلبی

حملات قلبی می توانند به عضله قلب آسیب وارد کرده و سبب زخم در بافت آن شوند. بافت زخم شده در قلب مثل عضله سالم منقبض نشده و باقی قلب شما باید بیشتر کار کند. که این امر سبب خستگی و ضعف در این نواحی می شود.

علائم کاردیومیوپاتی

کاردیومیوپاتی در بعضی از افراد هیچ علائمی نشان نمی دهد. ولی در سایرین با پیشرفت بیماری احتمال بروز این علائم وجود دارد:

• تنگی نفس و مشکل در تنفس
• خستگی
• ورم قوزک و پا
• ضربان قلب نامنظم یا تپش قلب
• سنکوپ (اصطلاح علمی برای غش کردن لحظه ای)

تشخیص کاردیومیوپاتی در مطب دکتر آرزو خسروی

کاردیومیوپاتی معمولاً با عکس برداری اشعه ایکس از قفسه سینه، اکوکاردیوگرافی، آزمایش خون و معاینه بالینی، تشخیص داده می شود.

متأسفانه از آنجایی که بعضی از افراد، علائمی برای کاردیومیوپاتی تجربه نمی کنند، در خیلی از موارد اولین نشانه این بیماری، مرگ ناگهانی است.

درمان 

این بیماری را می توان به وسیله تغییرات در سبک زندگی، همچنین داروها و درمان هایی که علائم آن را مهار می کنند، کنترل کرد.

داروهای رایج برای درمان این بیماری قلبی:

✅ بازدارنده های ACE با مسدود کردن تأثیرات هورمون هایی که با تأثیر گذاشتن در فشار خون سبب گشاد شدن شریان ها می شوندمنجر به کم کردن بار کاری قلب می شود.

✅ قرص های ادرار آور سبب خارج شدن مایعات اضافه از بدن می شود.

✅ بتا بلاکرها (مسدود کننده های بتا) از تأثیر اعصابی که روی قلب و سایر اندام ها جلوگیری می کند و منجر به پایین آمدن فشار خون و ضربان قلب شد و از بار کاری قلب کم می کند.

✅ دیگوکسین با کمک کردن به پمپاژ صحیح قلب جلوی آریتمی را می گیرد.

بسته به نوع کاردیومیوپاتی، جراحی یا قرار دادن یک دستگاه (مثل دستگاه شوک قلبی) هم می تواند به کنترل علائم بیماری کمک کند.

نحوه یپیشگیری از این بیماری قلبی

همراه با داروهای تجویز شده و جراحی های مورد نیاز،با تغییر در سبک زندگی می توانید از خطر عوارضی مثل مشکلات قلبی پیشگیری کنید. همواره سعی کنید نکات زیر را رعایت کنید:

ترک سیگار

یکی از مهم ترین کارهایی است که برای پایین آوردن خطر بیماری های قلبی پیشنهاد می شود. همچنین، قرار گرفتن در معرض دود سیگار افراد دیگر هم برای سلامتی مضر است.

درمان گیاهی کاردیومیوپاتی

برای درمان کاردیومیوپاتی در طب سنتی باید مصرف نک را محدود کرد. نمک، سبب تجمع آب در بدن و در نتیجه افزایش فشار به قلب شما می شود. برای کم کردن میزان نمک از رژیم غذایی و درمان گیاهی این بیماری می توانید موارد زیر را انجام دهید:

• مصرف بیشتر میوه و سبزیجات
• انتخاب غذاهایی با برچسب “بدون نمک” یا “کم نمک”
• پرهیز از ادویه های شور یا غذاهای آماده و فست فود
• استفاده از از سیر، سبزیجات و سایر ادویه ها به جای نمک
• جایگزین کردن نمک دریا در طبخ غذا

کم کردن مصرف الکل

نوشیدنی های الکلی می توانند به قلب شما آسیب برسانند. با پزشک خود در مورد میزان مصرف مجاز، مشورت کنید. در کاردیومیوپاتی خفیف، یک بار نوشیدن در روز می تواند بی خطر باشد، اما پزشک ممکن است کم کردن یا متوقف کردن مصرف الکل را پیشنهاد دهد.

ورزش به طور منظم

ورزش سبک یا متوسط به طور منظم، می تواند در کنار مفرح بودن، به سلامت قلب شما کمک کند. سعی کنید روزانه هر نوعی از فعالیت فیزیکی (قدم زدن، دوچرخه سواری، وزنه برداری یا ورزش های کششی) را داشته باشید. ورزشی را انتخاب کنید سبب گرفتگی نفس یا خستگی بیش از حد نشود. آنقدر ورزش کنید که بتوانید حرف بزنید، اما توان آواز خواندن را نداشته باشید! با پزشک خود در مورد ورزش های مناسب برای قلب مشورت کرده و از ورزش های شدید، بدون تأیید پزشک خودداری کنید.