عوارض خطرناک تنگی دریچه آئورت‌‌ | درمان بدون جراحی |

تنگی دریچه آئورت چیست؟

خون توسط بطن چپ از طریق دریچه آئورت به شریان آئورت و سایر شرایین سراسر بدن پمپ می شود. تنگی آئورت باریک شدن غیر طبیعی دریچه ی آئورت است. عواملی وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد چنین شرایطی شوند.

هنگامی که شدت این تنگی به میزان قابل توجهی باشد که مانع انتقال خون از بطن چپ به شریان ها شود، مشکلات قلبی گسترده ای ایجاد خواهد شد. در تصویر با ساختمان قلب خود آشنا شوید.

جالب است بدانید احتمال بروز تنگی دریچه آئورت در مردان سه برابر بیش تر از زنان است.

علت ایجاد تنگی دریچه آئورت

در بزرگسالان، در سه حالت تنگی آئورت ایجاد می شود:

• فرسایش پیشرونده در دریچه آئورت دولتی از زمان تولد (مادرزادی)
• فرسایش و از بین رفتن دریچه آئورت در پیری
• تشکیل بافت اسکار در دریچه آئورت به دنبال تب روماتیسمی هم در کودکى و هم در بزرگسالی

دریچه آئورت دو لتی

 شایع ترین علت تنگی دریچه آئورت در بیماران زیر 65 سال است. دریچه های آئورت نرمال دارای سه لت می باشد. حدود 2٪ از مردم به صورت مادرزادی دریچه ی آئورت دولتی دارند. اگرچه دریچه های دولتی در بیمار جوان جریان خون را مختل نمی کنند، اما آنها نمی توانند به اندازه ی یک دریچه ی نرمال سه لتی باز شوند.

بنابراین، به علت اینکه جریان خون در دریچه ی دولتی توربولانسی است، باعث افزایش سرعت تخریب و سایش دریچه می شود. با گذشت زمان، این امر منجر به رسوب کلسیم، تشکیل بافت جوشگاه و کاهش حرکت لت های دریچه خواهد شد.

رسوب کلسیم

شایع ترین علت اختلال در این دریچه در بیماران بالای ٦٥ سال ، تنگی ناشی از رسوب کلسیم (کلسیفیکاسیون) است. با افزایش سن، کلاژن موجود در ساختار دریچه ها تخریب گشته و به جای آن کلسیم قرار می گیرد. در مرحله ی پیشرفته ی این بیماری که رسوب کلسیم و تنگی دریچه آئورت اتفاق می افتد، کلسیم می تواند در عروق کرونر رسوب کرده و باعث حمله ى قلبی شود.

تب روماتیسمی

تب روماتیسمی بیماری است که از عفونت درمان نشده ی باکتری های استرپتوکوک گروه A ناشی می شود. آسیب به لت های دریچه ناشی از بیماری تب روماتیسمی باعث افزایش آشفتگی جریان خون در دریچه ها و آسیب بیش تر می شود. تنگی آئورت روماتیسمی اغلب همراه با درجاتی از بازگشت خون در آئورت رخ می دهد. در شرایط عادی، دریچه آئورت برای جلوگیری از برگشت خون از آئورت به بطن چپ بسته می شود. دریچه بیمار اجازه می دهد خون هنگام مرحله ی استراحت بطن ها به بطن چپ به نشت کرده و از آئورت پس بزند.

مطلب مرتبط: در رابطه با تب رماتیسمی و علائم آن بیشتر مطالعه کنید.

عوارض و خطرات تنگی دریچه آئورت 

علائم و عوارض قلبی در این نوع از اختلال دریچه ای به میزان شدت تنگی و انسداد بستگی دارد. بیمارانی که مبتلا به تنگی خفیف آئورت هستند ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. هنگامی که این تنگی به اندازه قابل توجهی باشد (معمولاً بیش تر از 50٪ کاهش فضای دریچه)، فشار بطن چپ افزایش یافته و اختلاف فشار بین بطن چپ و آئورت قابل اندازه گیری خواهد شد.

برای جبران افزایش مقاومت درون دریچه آئورت، عضلات بطن چپ ضخیم تر می شوند تا عملکرد پمپاژ و برون ده قلب را حفظ کنند. این افزایش ضخامت عضله باعث سخت شدن عضله قلبی، افزایش فشار در دهلیز چپ و در نتیجه افزایش فشار مورد نیاز برای پر کردن بطن چپ در عروق ریوی خواهد شد.

با وجود این که این بیماران ممکن است در حالت استراحت مشکلی نداشته باشند و برون ده قلب نرمال داشته باشند، اما در هنگام فعالیت افزایش برون ده قلبی با محدودیت همراه است. همچنان که بیماری پیشرفت می کند، فشار افزایش یافته در نهایت بطن چپ را متسع کرده و منجر به کاهش برون ده قلبی و نارسایی قلبی می شود.

علائم اصلی تنگی آئورت

نشانه های اصلی عبارتند از:

◀ درد قفسه سینه (آنژین صدری)

◀ غش کردن (سنکوپ)

◀ تنگی نفس (به علت نارسایی قلبی)

درصد کمی از بیماران مبتلا به تنگی دریچه آئورت اولین علامت، مرگ ناگهانی است. معمولاً در طول فعالیت های شدید، دلیل دقیق مرگ ناگهانی، ناشناخته است و ممکن است ناشی از اختلالات ریتم (آریتمی) قلب به دنبال جریان خون ناکافی موجود در عروق کرونر باشد. در نتیجه لایه داخلی قلب دچار کمبود اکسیژن، به ویژه در هنگام انجام فعالیت های شدید، خواهد شد. کمبود اکسیژن در عضلات قلب منجر به درد قفسه سینه و احتمالاً آریتمی قلبی می شود.

– درد قفسه سینه

درد قفسه سینه اولین علامت در یک سوم بیماران است و در نیمی از بیماران مبتلا به تنگی آئورت مشاهده می شود. درد قفسه سینه در بیماران مبتلا به تنگی دریچه آئورت مشابه درد قفسه سینه (آنژین صدری) است که در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونری وجود دارد. در هر دو حالت فوق، درد فشارنده در زیر استخوان سینه است که با فعالیت تشدید یافته و با استراحت بهبود می یابد. با کلیک روی دکمه زیر از علت های مختلف درد قفسه سینه، بیشتر بدانید.

۱۲علت اصلی درد قفسه سینه که باید بدانید!

در بیماران مبتلا به تنگی دریچه آئورت، درد قفسه سینه اغلب به عروق کرونری ارتباطی ندارد. عضله قلب قطور باید بر فشار زیاد خون غلبه کرده و آن را از درون یک دریچه تنگ براند؛ بنابراین نیاز به اکسیژن بیش تری دارد که مازاد بر میزانی است که به آن می رسد. در نتیجه باعث درد قفسه سینه یا آنژین می شود.

– غش کردن (سنکوپ)

غش کردن (سنکوپ) در بیماران با تنگی آئورت معمولاً به دنبال فعالیت های شدید یا هیجان رخ می دهد. این شرایط باعث آرام اتساع عروق بدن و کاهش فشار خون می شوند. در تنگی دریچه آئورت، قلب قادر به افزایش برون ده برای جبران این کاهش فشار خون نیست؛ بنابراین جریان خون مغزی کاهش یافته و موجب غش کردن می شود. همچنین هنگامی که ضربان قلب نامنظم است(آریتمی) نیز این اتفاق می تواند رخ دهد. بدون انجام درمان موثر، پس از شروع درد قفسه سینه یا علائم سنکوپ، میانگین امید به زندگی کمتر از 3 سال است.

– تنگی نفس

تنگی نفس ناشی از نارسایی قلبی علامت خطرناکی است. این امر نشان دهنده ی عدم توانایی عضله ی قلب برای جبران فشار شدید اعمال شده بر آئورت تنگ است. تنگی نفس ناشی از فشار بالا در عروق ریوی برای پر کردن بطن چپ است. در ابتدا، تنگی نفس فقط در طول فعالیت رخ می دهد. با پیشرفت بیماری، تنگی نفس در حالت استراحت نیز رخ خواهد داد. این بیماران هنگامی که به پشت دراز می کشند نمی توانند به راحتی نفس بکشند (ارتوپنه). بدون انجام درمان، پس از شروع نارسایی قلب به دلیل تنگی دریچه آئورت میانگین امید به زندگی بین 6 تا 24 ماه است.

تشخیص تنگی دریچه آئورت در مطب دکتر آرزو خسروی

# نوار قلب

ثبت فعالیت الکتریکی قلب است. الگوهای غیر طبیعی بر روی نوار قلب می توانند نشان دهنده ی ضخیم بودن عضله قلب بوده و تشخیص تنگی دریچه آئورت را مطرح کنند. در موارد نادر، اختلال هدایت الکتریکی نیز دیده می شود. آزمایش نوار قلب در مطب دکتر آرزو خسروی انجام می شود.

مطلب مرتبط: نوار قلب چه چیزی را نشان می دهد؟

# عکس قفسه سینه با اشعه ایکس

اشعه ایکس معمولاً سایه قلب طبیعی را نشان می دهد. آئورت بالای دریچه آئورت اغلب متسع می شود (دیلاته). چنانچه نارسایی قلبی وجود داشته باشد، مایع در بافت ریه و عروق خونی بزرگتر در مناطق فوقانی ریه تجمع می یابد. مشاهده ی دقیق از عکس قفسه سینه بعضی اوقات می تواند کلسیفیکاسیون (رسوب کلسیم) بر دریچه آئورت را نشان دهد.

# اکوکاردیوگرافی

در اکوکاردیوگرافی با استفاده از امواج مافوق صوت تصاویری از حفرات قلب، دریچه ها و ساختارهای اطراف آن به دست می آیند.

این روش مفید غیر تهاجمی به پزشکان برای تشخیص بیماری های دریچه ای کمک می کند. آزمایش اکو قلب می تواند دریچه آئورت کلسیفیه شده و ضخیم را که به سختی باز می شود، نشان دهد. همچنین اندازه و عملکرد حفرات قلب را بازاین روش می توان بررسی کرد.

تکنیکی به نام داپلر می تواند برای تعیین اختلاف فشار در هر دو طرف دریچه آئورت و برای محاسبه فضای دریچه آئورت استفاده شود.

در رابطه با اکو قلب داپلر و روش انجام آن در مطب دکتر خسروی بدانید.

# گذاشتن سوند قلبی

این روش، دقیق ترین روش ارزیابی تنگی دریچه آئورت است. لوله های کوچک پلاستیکی توخالی (سوند) تحت هدایت اشعه ایکس به دریچه آئورت و بطن چپ وارد می شوند. فشارهای همزمان در هر دو طرف دریچه آئورت مشاهده می شود. میزان جریان خون سراسری دریچه آئورت و اندازه ی ناحیه ی آئورت را می توان با این روش اندازه گیری کرد. اندازه ی ناحیه ی یک دریچه آئورت طبیعی 3 سانتی متر مربع است. علائم معمولاً زمانی که این عدد به کمتر از 1 سانتی متر مربع برسد، بروز پیدا می کنند. هنگامی که سطح دریچه کمتر از 0.7 سانتی متر مربع است، تنگی دریچه آئورت بحرانی وجود دارد.

درمان تنگی دریچه آئورت در مطب دکتر آرزو خسروی

بیماران تا زمانی که علامت دار نشده اند فقط کافی است تحت نظر باشند. بیماران مبتلا به تنگی آئورت خفیف نیازی به درمان یا محدودیت فعالیت ندارند. به بیماران با تنگی آئورت متوسط ​​(سطح دریچه 1.5 تا 1.0 سانتیمتر مربع) توصیه می شود تا از انجام فعالیت های شدید مانند بلند کردن جسم سنگین پرهیز کنند. تنگی آئورت می تواند در طی چند سال پیشرفت کند. بنابراین، بیماران را معمولاً سالانه مورد بررسی قرار می دهیم.

از آنجایی که عفونت دریچه ای ​​(اندوکاردیت) عارضه ی جدی تنگی آئورت است، برای این بیماران معمولاً قبل از هر روشی، درمان آنتی بیوتیکی را لحاظ می کنیم . نمونه هایی از آنتی بیوتیک های مورد استفاده شامل آموکسی سیلین خوراکی (آموکسیل) و اریترومایسین و همچنین آمپیسیلین (اوناسین) عضلانی یا داخل وریدی، جنتامایسین (گارامایسین) و ونکوماسین (لیفوسین، ونکوسین) است.

✅ درمان تنگی دریچه آئورت بدون جراحی با TAVI

یک روش جدید در دسترس برای بیمارانی که ریسک بالایی برای جراحی دارند، وجود دارد که (TAVI) نام دارد. در این روش، بدون نیاز به عمل جراحی قلب باز پروتز دریچه را داخل شریان یا به طور مستقیم در داخل قلب می گذارند.

✅درمان تنگی دریچه آئورت با عمل جراحی 

وقتی علائم درد قفسه سینه، سنکوپ یا تنگی تنفس ظاهر می شوند، پیش آگهی بیماران مبتلا به تنگی آئورت بدون جراحی تعویض دریچه ضعیف است. درمان های پزشکی مانند استفاده از داروهای ادرار آور (دیورتیک ها) برای کاهش فشار بالا ی ریه ها و زهکشی مایع ریه می توانند به طور موقت علائم را بهبود بخشند. بیمارانی که علائم دارند معمولاً نیاز به قرار دادن سوند قلبی دارند. اگر تنگی آئورت شدید باشد، عمل جراحی تعویض دریچه معمولاً توصیه می شود. خطر مرگ و میر در جراحی تعویض دریچه آئورت حدود 5٪ است. سن بالا دلیل کافی برای انجام ندادن این عمل نیست.

✅درمان تنگی دریچه آئورت با بیوپروتز

در روشی (bioprosthese بیوپروتز) از دریچه هایی که از گوشت گاو تولید می شوند، استفاده می شود. این روش نسبت به پروتزهای مکانیکی (که در زیر بحث شده اند) مقاومت کم تری دارند اما مزیتش این است که نیاز به مصرف مادام العمر داروهای ضد انعقادی خون برای جلوگیری از لخته شدن خون نیست. میانگین امید به زندگی در بیوپروتز دریچه آئورت 10 تا 15 سال است. بیوپروتزها در بیماران جوان به سرعت کلسیفیه، دژنره و تنگ می شوند. بنابراین، این روش عمدتاً در بیماران مسن یا در بیمارانی که نمی توانند از داروهای ضد انعقادی خون استفاده کنند، به کار می رود.

✅درمان تنگی دریچه آئورت با پروتز های مکانیکی

ثابت شده است که پروتز های مکانیکی بسیار با مداوم بوده و انتظار می رود که از 20 تا 40 سال باقی بمانند. با این حال، در این روش برای جلوگیری از تشکیل لخته در سطوح دریچه ها نیاز به مصرف مادام العمر داروهای ضد انعقاد خون مانند وارفارین (کومادین) وجود دارد. در غیر این صورت، لخته ی خون از این دریچه ها می تواند به مغز رفته و موجب سکته مغزی و یا آمبولی به سایر قسمت های بدن شود.

✅درمان تنگی دریچه آئورت با وولووپلاستی با بالون

ناحیه دریچه آئورت را می توان با استفاده از یک کاتتر بالون باز و آن را بزرگتر کرد (وولووپلاستی با بالون). این راه شبیه همان شیوه ای است که در سوندگذاری قلب وجود دارد. علائم بیماران با این روش موقتاً بهبود می یابد. متاسفانه اکثر این دریچه ها پس از گذشت 6 تا 18 ماه مجدداً تنگ می شوند. بنابراین بالون وولووپلاستی یک اقدام کوتاه مدت و موقت در بیمارانی است که کاندید جراحی تعویض دریچه نیستند.

بیمارانی که نیاز به جراحی های غیر قلبی فوری، مانند تعویض لگن، استفاده از این روش برای آن ها انتخابی است. همچنین می توان از این روش در بیماران سالمند که عضلات بطنی ضعیف دارند، استفاده شود. بالون وولووپلاستی می تواند موقتاً عملکرد ماهیچه های بطنی را و بدین ترتیب شانس زنده ماندن از جراحی را بهبود بخشد.