در تامپوناد قلبی وقتی قلب نتواند پر از خون شود و خون کافی را به بدن پمپاژ نکند افت فشار خون رخ میدهد. در مواردی، عضله قلب برای جبران این موضوع با تپش قلب بالا (بیش از 100 ضربه در دقیقه) تلاش میکند تا خون بیشتری به سایر اندام های بدن برساند.
عواملی همچون : بیماری سرطان، انواع عفونت ها، تروما و برخی بیماری های دیگر می توانند باعث تامپوناد قلبی شوند که در صورت عدم درمان به موقع این بیماری قلبی میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
در تامپوناد قلبی چه اتفاقی می افتد؟
پوششی که قلب ما را احاطه کرده است پریکارد نام دارد. پریکارد همچون کیسه ای است که دارای دو لایه و مایع پریکارد است. در حقیقت این کیسه قلب را در جای خود نگه میدارد.
تامپوناد قلبی یا تامپوناد پریکارد زمانی اتفاق می‌افتد که پریکارد پر از مایع (معمولا مایع پریکارد یا خون) شود. از آنجا که مایع راهی برای تخلیه ندارد، قلب از جایگاه اصلی خود خارج می شود. در این وضعیت قلب نمی تواند به اندازه کافی منبسط شود و به عملکرد صحیح خود ادامه دهد.
تفاوت تامپوناد قلبی با افیوژن پریکارد
زمانی که پریکارد در حال پر شدن از مایع است از اصطلاح افیوژن پریکارد استفاده می شود. افیوژن می تواند شامل خون، ترشحات و سایر فرآورده های خونی باشد. افیوژن پریکارد همیشه باعث تامپوناد قلبی نمی شود، به خصوص زمانی که مایع به آرامی در طول زمان جمع می شود و ممکن است این فرآیند علائمی ایجاد نکند.
در صورتی که تامپوناد قلبی به وضعیتی اشاره دارد که فشار مایع محبوس در پریکارد باعث فشار به قلب و ایجاد اختلال در عملکرد صحیح آن می شود.
علائم بیماری
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرفه، خشونت صدا، مشکل در بلع
- گیجی و بی‌قراری
- ضعف و خستگی
- تپش قلب
- تهوع و استفراغ
تشخیص بیماری
نوار قلب و عکس ساده قفسه سینه در تشخیص این بیماری کاربرد دارند اما نتایج این آزمایش ها چندان دقیق نیستند در صورتی که آزمایش اکوکاردیوگرافی دقیق تر و تخصصی تر در تشخیص عمل میکند.
درمان
درمان قطعی از راه تخلیه مایعات پریکارد صورت میگیرد. این درمان به عنوان یک تست تشخیصی نیز میتواند به کار رود. در این روش با استفاده از سوزن‌های مخصوص مقداری از مایع جمع شده در اطراف قلب را خارج کرده و بدین صورت فشار از روی قلب برداشته میشود.
اما در درمان با دارو : در ابتدا برای ثابت نگه داشتن فشار خون داروهای ادرارآور مثل فوروزماید و اسپیرونولاکتون توصیه میشود.
پس از آن تزریق افزایش دهنده‌های حجم خون مثل نرمال سالین یا پلاسما.
برای جبران کمبود اکسیژن تزریق داروهای وازواکتیو مثل دوپامین و ایزوپروترنول توصیه می شود.
تامپوناد قلبی در ارتباط با سایر بیماری ها
بیماری هایی که ممکن است عامل بروز تامپوناد قلبی باشند :
- بیماری کلیه
- ایدز
- بیماری های خود ایمنی
- سرطان
- بیماری سل
عوارض تامپوناد قلبی
عوارضی که میتواند در بیمار مبتلا به تامپوناد قلبی ظاهر شود عبارتند از :
- شوک قلبی
- نارسایی قلبی
- مرگ
این بیماری تا حدودی خطرناک است زیرا در نهایت میزان بازدهی قلب را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. در نتیجه خون و اکسیژن کافی به سایر اندام ها نمیرسد. در نهایت، می تواند باعث شود قلب شما به طور کامل از کار بیوفتد، و ایست قلبی رخ دهد.
دکتر آرزو خسروی متخصص قلب و عروق و عضو انجمن قلب ایران، اروپا و آمریکا.
جهت مراجعه حضوری به مطب با شماره ۰۲۱۲۲۸۹۴۰۸۶ تماس بگیرید.
